رأی شماره ٣٨١ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری
با موضوع: ابطال تعرفه شماره (٣ـ٧ (شورای اسلامی باقرشھر تحت عنوان تعرفه وضع و برقراری
عوارض و بھای خدمات بر احداث گورستان و دفن اموات در حریم شھر باقرشھر توسط سازمان
بھشت زھرا (س)
شماره ٩۴/٧٣۶ ١۵ /۵ /١٣٩۶
بسمه تعالی
جناب آقای جاسبی
مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران
با سلام
یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ٣٨١ مورخ ١٣٩۶/۴/٢٧ با موضوع:
«ابطال تعرفه شماره (٣ـ٧ (شورای اسلامی باقرشھر تحت عنوان تعرفه وضع و برقراری عوارض و بھای خدمات بر احداث گورستان
ودفن اموات در حریم شھر باقرشھر توسط سازمان بھشت زھرا (س).» جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.
مدیرکل ھیأت عمومی و سرپرست ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین
تاریخ دادنامه: ١٣٩۶/۴/٢٧
شماره دادنامه: ٣٨١
کلاسه پرونده: ٧٣۶/٩۴
مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: مدیرعامل سازمان بھشت زھرا (س)
موضوع شکایت و خواسته: ابطال تعرفه شماره (٣ـ٧ (شورای اسلامی باقر شھر تحت عنوان تعرفه وضع و برقراری عوارض و بھای
خدمات بر احداث گورستان و دفن اموات در حریم شھر باقر شھر توسط سازمان بھشت زھرا (س)
گردش کار: مدیرعامل سازمان بھشت زھرا (س) وابسته به شھرداری تھران به موجب شکایت نامه شماره ۶١٢/١۴٧۴۴٠ـ
١٣٩۴/٢/١٣ اعلام کرده است که:
«ریاست محترم دیوان عدالت اداری
موضوع: درخواست ابطال مصوبه شماره (٣ـ٧ (شورای اسلامی شھر باقرشھر
با سلام
احتراماً، به استحضار می رساند: ١ـ مطابق بند ١٣ ماده ۵۵ قانون شھرداری یکی از وظایف شھرداری ایجاد غسالخانه گورستان، تھیه
وسایل حمل اموات و مراقبت و انتظام امور آنھا می باشد و سازمان بھشت زھرا به عنوان سازمان اجتماعی خدماتی در راستای
نظارت سیاستگذاری و به طور کلی ایجاد، توسعه، ساماندھی و چگونگی بھره برداری از گورستانھای شھر اعم از فعال، متروکه،
عمومی، خصوصی، موقوفه، قبور شھداء کلیه گورستانھای موجود و آتی متناسب با نیازھای جمعیتی شھر تھران و نظارت دقیق بر
رعایت موازین شرعی و بھداشتی کفن و دفن و انجام مراسم و تشریفات مذھبی در چھارچوب قوانین و مقررات موضوعه ایجاد و
مشغول به فعالیت می باشد.
٢ـ اخیراً شورای اسلامی شھر باقر شھر مصوبه ای مبنی بر اینکه سازمان بھشت زھرا (س) به ازای ھر نفر قبر به عبارتی به ازای
دفن ھر نفر متوفی معادل ١٠ درصد از کلیه ھزینه ھای دریافتی تحت ھر عنوانی را به حساب شھرداری باقرشھر واریز می نماید و در
بند ٢ مصوبه مذکور مقرر گردید کلیه قبوری که در سنوات گذشته احداث گردیده نیز مشمول این مصوبه می گردد که بنا به دلایل و
مستندات ذیل
٣ـ به موجب صورتجلسه مورخ ١٣٨٧/٧/٢٣ فی مابین استانداری تھران، شورای اسلامی و شھرداری تھران و شورای اسلامی شھر
باقر شھر در خصوص ھماھنگی جھت توسعه بھشت زھرا مقرر می گردد با توجه به نزدیک بودن طرح توسعه بھشت زھرا (س) شھر
باقرشھر، شھرداری تھران و سازمان بھشت زھرا خدماتی چون احداث فضای سبز، احداث دیوار حد فاصل، ایجاد زیرگذر به منظور عبور
و مرور وسایط نقلیه از محل بھشت زھرا، احداث تقاطع غیرھمسطح، جابه جایی محل ایستگاه مترو به منظور بھره برداری شھروندان
باقر شھر از آن و توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی شھر باقر شھر (تخصیص اتوبوس و تاکسی) اقدام نماید که شھرداری تھران
خدماتی بسیار گسترده تر از آنچه مقرر بوده برای شھروندان شھر باقرشھر در نظر گرفته است و استانداری نیز نسبت به اصلاح حریم
شھر باقرشھر اقدام نماید.
۴ـ به موجب صورتجلسه مورخ ١٣٨۴/٨/١٨ فی مابین سازمان بھشت زھرا (س) و شورای اسلامی و شھرداری باقرشھر، شھرداری
باقرشھر موافقت خود را با توسعه بھشت زھرا جھت دفن صحیح و بھداشتی و شرعی اموات شھروندان تھرانی و حتی خارج از تھران
اعلام داشته است و در مقابل نیز خدمات گسترده ای از سوی شھرداری تھران و سازمان بھشت زھرا به شرح بند فوق برای این شھر
در نظر گرفته است.
۵ ـ ھمان گونه که مستحضرید اساساً با تصویب قانون مالیات بر ارزش افزوده در سال ١٣٨٧ و به موجب ماده ۵٠ قانون مذکور برقراری
ھرگونه عوارض و سایر وجوه برای انواع کالاھای وارداتی و تولیدی و ھمچنین ارائه خدمات که در این قانون تکلیف مالیات و عوارض آنھا
معین شده است، ھمچنین برقراری عوارض به درآمدھای مأخذ محاسبه مالیات، سود سھام شرکتی… توسط شوراھای اسلامی و
سایر مراجع ممنوع می باشد.
۶ ـ طبق ماده یک قانون مذکور عرضه کالاھا و ارائه خدمات در ایران و ھمچنین واردات و صادرات آنھا مشمول مقررات این قانون
می باشد و به موجب ماده ۵ قانون موصوف ارائه خدمات مشمول پرداخت عوارض در آن قانون، انجام خدمات برای غیردر قبال مابه ازاء
می باشد و در مانحن فیه شھرداری باقرشھر ھیچگونه خدماتی به قبور بھشت زھرا ارائه نداده و نمی دھد.
٧ـ نه تنھا شھرداری باقرشھر ھیچگونه خدماتی به قبور بھشت زھرا ارائه نمی نماید و در عوض شھرداری تھران جھت توسعه و
پیشرفت باقرشھر خدمات زیادی چون توسعه مترو و شبکه حمل و نقل عمومی و فضای سبز و غیره به شھروندان این شھر ارائه
می دھد.
٨ ـ مطابق بند ٨ ماده ١٢ قانون مالیات بر ارزش افزوده اموال غیرمنقول از جمله مواردی ھستند که از پرداخت مالیات و عوارض معاف
می باشند و از آنجا که قبور نیز طبق تصرف ماده ١٢ قانون مدنی جزء اموال غیرمنقول بوده لذا شورای اسلامی شھر باقرشھر فاقد
اختیار قانونی جھت وضع عوارض برای آن می باشد.
٩ـ ماده یک مصوبه «مجوز توسعه گورستان بھشت زھرا (س)» مصوب ١٣٨٧ تصریح دارد بر اینکه اقدام فوق (توسعه گورستان در محل
مورد تنازع) در اجرای مصوبه مذکور و در راستای توافقنامه تنظیمی فی مابین استانداری تھران، شورای اسلامی شھر تھران و
شھرداری تھران و شورای اسلامی و شھرداری شھر باقرشھر بوده و بر اساس آن انتزاع میزان مساحت مورد نیاز جھت توسعه
گورستان بھشت زھرا (س) از حریم باقرشھر و الحاق آن به حریم شھر تھران مورد موافقت واقع و در اختیار سازمان بھشت زھرا (س)
قرار گرفته است. لذا تنظیم توافقنامه مزبور که به شرح یاد شده استانداری احد از طرفین انعقاد این توافق بوده است، صحیحاً و
منطبق با ضوابط و قوانین حاکمه معمول و استنکاف شھرداری و شورای شھر باقر شھر از مفاد توافق مزبور و به طریق اولی ایجاد
ھرگونه دخالت و یا مزاحمت در امور مربوط به گورستان بھشت زھرا (س) (از ھر طریق اعم از طرح چنین موضوعات و درخواستھایی
و…) با وجود توافق مذکور فاقد جایگاه و موضوعیت می باشد. مھمتر اینکه رویکرد شھرداری تھران و سازمان موصوف در ارائه خدمات
مورد نظر به شھروندان و مراجعین (که بخشی از این خدمات به صاحبان متوفی و ھموطنان در سایر اقصی نقاط کشور و با نھایت
تکریم و در اقل زمان ممکن انجام می شود) به ھیچ وجه انتفاعی و اقتصادی نبوده و مؤید این مطلب، بودجه مصوب سازمانی طی
سالھا و سنوات گذشته و منابع متنابھی است که شھرداری تھران برای رتق و فتق امور جاری و مأموریتھای ذاتی سازمان و صرفاً
برای ارتقاء توسعه خدمات رسانی به شھروندان و در قالب کمک ارائه می نماید و پیشنھاددھندگان موضوع که با نگرش صرفاً اقتصادی
به این امر مراتب را مورد پیگیری قرار می دھند باید با ھمه جانبه نگری و توجه به عمق و کنه اقدامات و فعالیتھای سازمان و اینکه
حضور سازمان در این عرصه در جھت انجام یک وظیفه ملی و فرامنطقه ای (صرف نظر از تبعات اجتماعی، سیاسی، امنیتی مترتب بر
موضوع و… و وجود قبور مطھر ٣٠ ھزار شھید دوران دفاع مقدس و به نوعی مشاھیر، نام آوران تھران که جملگی آنھا به عبارتی بیانگر
اھمیت این مکان و شناسنامه شھر تھران ھستند) مطرح گردد. تا سازمان و مدیران ذی مدخل شھرداری با دلگرمی و ھمدلی و
ھمراھی ھمه مسئولین ذیربط اعم از محل و… زمینه افزایش رضایتمندی و ارتقاء ارائه خدمات در ھمه بخشھا را فراھم آورند.
علی ایحال با عنایت به مطالب مطروحه فوق و جھت حمایت از سازمان بھشت زھرا به عنوان نھادی اجتماعی و خدماتی استدعای
صدور دستور موقت مبنی بر توقف اجرای مصوبه شورای اسلامی شھر باقر شھر و نھایتاً رسیدگی و صدور حکم به ابطال مصوبه
مذکور را دارد.»
متن تعرفه مورد اعتراض به قرار زیر است:
«تعرفه شماره (٣ـ٧ (تعرفه وضع و برقراری عوارض و بھای خدمات بر احداث گورستان و دفن اموات در حریم شھر باقرشھر توسط
سازمان بھشت زھرا (س)
رئیس شورای اسلامی باقرشھر به موجب لایحه شماره ٢/٣/٣٨٣٧ـ ١٣٩۴/٩/١۵ مبادرت به ارسال لایحه شماره
۴/٢/٣١٣٨ـ١٣٩۴/۵/١١ رئیس شورای اسلامی باقرشھر کرده که متن آن به قرار زیر است:
«١ـ بر اساس مندرجات بند ٢۶ ماده ٧۶ قانون شوراھا مصوبات شورای اسلامی ھر شھر در حریم و محدوده قانونی آن شھر قابلیت
اجرایی داشته و ھرگونه تسری موضوع به سایر شھرھا برخلاف قانون می باشد. علیھذا به موجب مصرحات و مفاد بند ١۶ ماده ٧١
قانون شوراھا و تبصره ١ ماده ۵٠ قانون مالیات بر ارزش افزوده و با التفات به محتویات توافقنامه ھای فی مابین شھرداری باقرشھر و
سازمان بھشت زھرا به تاریخ ١٣٨٧/٧/٢٣ و ١٣٨۴/٨/١٨ با موضوعیت در اختیار گذاردن اراضی در حریم باقرشھر جھت توسعه محیطی
و پیرامونی گورستان بھشت زھرا در ضلع شرقی بلوار غدیر جاده قدیم تھران ـ قم و عدم انتزاع و انقطاع حریم مورد واگذاری از لحاظ
تعاریف و تفاسیر حقوقی از ید اجرایی شھرداری باقرشھر با استناد به موارد قانونی فوق الذکر و نظر به اجرای تمام تعھدات قراردادی
شھرداری و شورای اسلامی باقرشھر خود را محق دریافت عوارض اعلامی و تصویبی شورای اسلامی با عنایت به تعرفه مصوب
دانسته و عوارض مورد اشاره صرفاً با عنوان عوارض بوده و عنوان دریافت بھای خدمات بر آن اطلاق نمی گردد.
٢ـ در اینجا حائز اھمیت می باشد خاطر عالی را مستحضر داشت سازمان بھشت زھرا یکی از سازمانھای وابسته به شھرداری تھران
می باشد که این نکته بسیار اھمیت دارد که شھرداری تھران حق دخالت و تسری حریم شھر خود را در شھرھای دیگر نداشتـه و
صرفاً باید در محدوده و حریم شھر تھران قابلیت اجرا داشته باشند و تسری مقررات وضع شھر به حریم سایر شھرھا برخلاف مقررات
متقن می باشد و مصوبه شورای اسلامی شھر تھران در خصوص حریم شھر باقر شھر خلاف قوانین و مقررات می باشد.
٣ـ در پاسخ به اظھار مندرج در بند ٧ و ٨ نامه فوق الذکر باید اشعار داشت موضوع ارائه خدمات توسط شھرداری تھران بوده و ھمان
طور که در مورد فوق عنوان شد موضوع درخواست شورا و شھرداری باقرشھر اخذ عوارض می باشد نه دریافت بھای خدمات اما در
مورد عدم دریافت مالیات بر ارزش افزوده از اموال غیرمنقول اعلام می دارد ھدف شھرداری باقر شھر دریافت مالیات به ھیچ عنوان
نیست چرا که منبع و منشاء دریافت مالیات اداره مالیات می باشد نه شھرداری باقرشھر به عنوان این مطالب توسط سازمان بھشت
زھرا (س) به گونه ای فرار از انجام تعھدات در مقابل شھر و مردم باقرشھر بوده و صحبت دیگری را نمی توان برای آن یافت.
۴ـ در پاسخ به اظھارات بند ٩ نامه فوق الذکر باید اشعار داشت طبق توافقات به عمل آمده اراضی در اختیار گذاشته شده و نه صرفاً
واگذاری جھت مالکیت و باید یادآوری نمود حریم شھرھا که طبق قانون تعاریف و تقسیمات کشوری ویژگی و مفھوم خود را دارد با
توافق و یا عقد قرارداد قابل واگذاری نیست بلکه محتاج به طی پروسه و فرآیند از وزارت کشور و ابلاغ طرحھای بالا دستی می باشد.
در پایان با التفات به محتویات و توضیحات فوق و اذعان به این نکته که اراضی مورد تنازع در حدود بلافصل و حریم باقر شھر قرار داشته
و ھدف از تصویب مصوبه توسط شورا اخذ عوارض قانونی می باشد درخواست رد موضوع مطروحه سازمان بھشت زھرا را استدعا
داشته و خواھشمند است نسبت به دریافت عوارض حکم صادر فرمایند.»
ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩۶/۴/٢٧ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان
شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی ھیأت عمومی
نظر به اینکه به موجب بند ٢١ ماده ٧١ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراھای اسلامی کشور و انتخاب شھرداران، نظارت برایجاد
گورستان، غسالخانه و تھیه وسایل حمل اموات مطابق با اصول بھداشتی و توسعه شھر از جمله وظایف شورای اسلامی شھرتعیین شده
است و با توجه به اینکه طبق بند ٢۶ ماده ٧١ قانون یاد شده شھرداری باقرشھر در خصوص دفن اموات توسط سازمانبھشت زھرا (س)
در محل مورد نظر ارائه کننده خدمتی نمی باشد تا مستحق دریافت نرخ آن باشد، بنابراین تعرفه مورد شکایت درخصوص اخذ ١٠ درصد
از کل ھزینهھای دریافتی تحت ھر عنوان توسط سازمان بھشت زھرا (س) به ازاء دفن ھر نفر خارج از حدوداختیارات شورای اسلامی
باقر شھر تشخیص شد و به استناد بند ١ ماده ١٢ و ماده ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالتاداری مصوب سال ١٣٩٢ ابطال
می شود.
معاون قضایی دیوان عدالت اداری ـ مرتضی علی اشراقی
جهت مشاوره با وکیل متخصص با شماره ۹۰۹۹۰۷۲۹۵۷ از خطوط ثابت تماس حاصل نمایید .
جهت نگارش لایحه ، درخواست وکیل ، مشاوره حضوی و تنظیم قرارداد با شماره ۸۸۹۶۸۳۷۲ تماس حاصل نمایید .
لطفابا ثبت نظرات خود در دیدگاه وب سایت یا بخش نظرات اپلیکیشن دادورزیار در کافه بازار ما را حمایت کنید .
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید