ماه رمضان، فرصتی برای جذب گردشگران مسلمان
ماه مبارک رمضان در بسیاری از کشورهای مسلمان به فرصتی برای صنعت گردشگری تبدیل شده اما در ایران با کاهش چشمگیر سفرها روبرو است در حالی که می‌توان با بهره گیری از ظرفیت های این ماه و برنامه ریزی مناسب برای جذب گردشگران مسلمان استفاده کرد.
سبک زندگی مردم در ایران اسلامی به عنوان یکی از پرجمعیت‌ترین کشورهای مسلمان منطقه در ماه مبارک رمضان با تغییراتی اساسی مواجه می‌شود. تغییر ساعت کاری برخی ادارات و فروشگاه ها، پر رنگ شدن سنت صله رحم ، داغ شدن بازار پخت آش و حلیم و فروش شیرینی‌های مخصوص این ماه همچون زولبیا و بامیه و شلوغ شدن برخی نقاط شهر بعد از افطار از جمله آنها است.
در حالی که تعداد مسافرت ها در ماه مبارک رمضان در ایران به حداقل خود می رسد و بسیاری از مردم ترجیح می دهند در خانه های خود بمانند و به روزه داری و راز و نیاز با خدا مشغول باشند ، برخی کشورهای مسلمان همچون ترکیه و مالزی با برنامه‌ریزی در این عرصه، سفرههای افطار خود را برای گردشگران مسلمان و حتی غیرمسلمانانی که دوست دارند آیین‌های رمضان را تجربه کنند، باز کرده اند.
اندونزی به عنوان یکی از مقاصد گردشگری حلال، برای ماه رمضان بسته‌های سفری را تبلیغ می‌کند که حاوی وعده‌های سحری و افطاری ، قرآن‌خوانی دسته‌جمعی، نماز جماعت و بازدید از اماکن مقدس در این کشور است.
دبی در تمامی طول سال یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری است ، اما در ماه مبارک رمضان، این شهر جذاب‌تر از همیشه است. علاوه بر امکانات رفاهی گردشگری که در دبی ارائه می‌شود ، گردشگران در ماه رمضان می‌توانند در رویدادهایی که دولت محلی سازماندهی کرده شرکت کنند. این رویدادها با هدف آموزش و یادآوری معنا و اهمیت این ماه مقدس برای عموم مردم برگزار می‌شود.
در روسیه نیز بیش از 25 میلیون مسلمان شیعه و سنی روس و هزاران مهاجر از کشورهای مختلف اسلامی به ویژه آسیای میانه ماه رمضان را آغاز می کنند و خود را متعهد می دانند، نماز جماعت را در یکی از هفت هزار مسجد و عبادتگاه بخوانند و همچنین سر سفره افطار همگانی بنشینند که در بسیاری از این اماکن هر شب پهن می شود.
برخی کشورها نیز اقدام به برگزاری جشنواره های رمضان کرده اند که از زمان افطار آغاز می‌شود و با پذیرایی از گردشگران با غذاهای ویژه رمضان و به راه انداختن جشنوارههای متنوع از جمله جشنوارههای خرید و سرگرمی تا هنگامه سحر ادامه می‌یابد.
مسئولان گردشگری کشورهای مسلمان و بویژه عربی از قدرت نمادسازی رمضان در جذب گردشگر غافل نشده اند ، از این رو در بسیاری از تبلیغات‌های محیطی، تلویزیونی و حتی فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی می‌توان «فانوس‌های رنگارنگ» را مشاهده کرد که بعد از سال‌ها به نماد جشن رمضان این کشورها تبدیل شده‌اند و هر فرد با دیدن آن به طور ناخود آگاه عبارت «رمضان کریم» به ذهنش خطور می‌کند.
اما در ایران با وجود فراهم بودن زمینه لازم برای پذیرایی از گردشگران در ماه مضان ، تنوع قومی و سنتی در برپایی ماه رمضان در بین اقوام ایرانی و وجود اماکن مذهبی و زیارتی ، تاکنون نتوانسته ایم از ظرفیت های موجود در این زمینه نهایت استفاده را ببریم.
نقاره زنی، نواختن سازهای کوبه ای، شب زنده داری در شب‌های قدر، سفرههای نذری، آیین‌های برگزاری مراسم سحر و افطار از جمله آیین‌هایی هستند که همه ساله در ماه رمضان انجام می‌شوند و از ظرفیت لازم برای شدن به یک جشنواره مردمی را دارند.
یک کارشناس گردشگری در این باره گفت : امروزه بسیاری از کشورهای مسلمان همچون مالزی ، اندونزی ، مصر و ترکیه برای پذیرا شدن گردشگران مسلمان در ماه مبارک رمضان، از ماه‌ها قبل برنامه‌ریزی خاصی را اتخاذ می‌کنند تا حداکثر جذب گردشگر را در این ماه داشته باشند.
سعید آشوری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : گردشگری اسلامی با در اختیار داشتن 10درصد از میزان کل گردشگری دنیا همچنان در حال رشد است و انتظار می‌رود در سال جدید میلادی این رقم به 20 درصد به خصوص برای کشورهای آسیایی برسد.
وی اظهار داشت : در کشور ایران با وجود جاذبه‌های طبیعی، تاریخی، مذهبی و زیارتی به دلیل ضعف در برنامه‌ریزی و تبلیغات کم ، گردشگری در ماه مبارک رمضان نمود کمتری داشته است.
آشوری با بیان اینکه مردم ایران بیشتر در ماه رمضان سرگرم تلویزیون و برنامه‌های آن هستند ، گفت : متولیان فرهنگی و گردشگری باید با ایجاد برنامه‌های جذاب ، ارائه تسهیلات ، برگزاری تورهای زیارتی ارزان قیمت و مسابقات مذهبی برای توسعه گردشگری داخلی و خارجی در ماه رمضان برنامه‌ریزی کنند.
به گفته این کارشناس ، مسئولان با برنامه‌ریزی منسجم ، تبلیغات گسترده ، برقراری پروازهای مستقیم، اجرای تورهای ترکیبی اسلامی و مسابقات بین‌المللی قرآنی می توانند عقب ماندگی های موجود را در این زمینه برطرف نمایند.
وی یادآور شد : امروزه گردشگران خارجی به دنبال جاذبه‌های فرهنگی، تاریخی وبومی کشورها هستند و هر کشوری بتواند این‌گونه ظرفیت‌ها را بالا ببرد و به نمایش بگذارد در جذب گردشگر موفقیت بیشتری به دست می‌آورد.
یکی از شهروندان ایرانی که برای ماموریت کاری در ماه رمضان سال گذشته به استانبول ترکیه سفر کرده بود درباره حال و هوای این شهر به خبرنگار ایرنا گفت : شهر تاریخی استانبول پایتخت فرهنگ اسلامی در دوران امپراطوری عثمانی بود و این شهر هنوز هم به سنت‌ها و آیین های ماه مبارک رمضان پایبند است و مثل گذشته آنها را باشکوه برگزار می‌کند.
حسن همرنگ افزود : دولت‌های محلی یارانه‌ای را صرف ساخت چادرها و جاهایی در فضاهای عمومی شهر می‌کنند تا شب‌ها هنگام اذان و افطار، روزه‌داران و حتی کسانی که روزه نیستند، کنار هم روزه خود را باز کرده و افطار کنند.
وی با بیان اینکه در محافل عمومی این شهر قرائت قرآن کریم برگزار می‌شود ، اظهار داشت : در این ماه بازدید کنندگان زیادی به مسجد کبود استانبول مراجعه می کنند و برنامه های متنوع فرهنگی و مذهبی در اطراف این مکان برگزار می گردد.
این شهروند ماه رمضان را فرصتی مناسب برای جذب گردشگران مذهبی دانست و گفت : ماه رمضان در ایران جاذبه‌های خاص خود را دارد اما با این حال در کشورمان برای تسهیل سفر مسلمانان سایر کشورهای اسلامی چندان تلاش نمی‌شود.
به گفته وی ، در شهرهای قم و مشهد تا حدودی این زمینه وجود دارد اما در بسیاری از شهرها با وجود ظرفیت های لازم خبری از جذب گردشگر مذهبی نیست.
وی یادآور شد : باید برای جذب گردشگران مسلمان به ویژه در حاشیه خلیج فارس و تبدیل ایران به قطب گردشگری مذهبی خاورمیانه بسته های مخصوص رمضان طراحی شود به طوری که برای گردشگران جذابیت داشته باشد.
یکی از کارشناسان اقتصادی هم در این باره گفت : با آغاز ماه مبارک رمضان بسیاری از رستوران ها و اغذیه فروشی ها در طول روز بسته هستند و فقط تعداد اندکی از آنها که خارج از شهرها قرار دارند و مجوز لازم را از اداره اماکن عمومی اخذ نموده اند می توانند فعالیت داشته باشند.
رضا شریفیان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : این شرایط برای آنهایی که روزه دار هستند و شئونات اسلامی را رعایت می کنند ، عادی است اما برای مسافران ، گردشگران و افرادی که عذر شرعی دارند کمی سخت به نظر می رسد.
وی اظهار داشت : با نزدیک شدن به اذان مغرب نیز مردم سعی می کنند خود را به منزل برسانند و در کنار خانواده سفره افطار پهن کنند و بازار از وجود مشتری خالی می شود.
این کارشناس به شرایط فعالیت کسبه از افطار تا سحر اشاره کرد و افزود : این مسئله می تواند در قالب «اقتصاد شب» مورد توجه قرار گیرد و با رفع موانع قانونی برای کسبه ، زمینه حضور مردم در خیابان ها ، رستوران ها و مراکز خرید و حتی مساجد از افطار تا سحر فراهم گردد.
وی گفت : با برپایی سفره های افطار یا سحر ، برقراری امنیت بیشتر در شب و برگزاری برنامه های فرهنگی و مذهبی در این بازه می توانیم در جذب بیشتر گردشگر و مسافر در ماه رمضان موفق باشیم.
به گفته شریفیان ، شهرهای بزرگ گردشگرپذیر مانند تهران ، تبریز ، اصفهان و شیراز و شهرهای گردشگر پذیر مذهبی مانند مشهد و قم و شهرهای شمالی و جنوبی کشور می توانند در اولویت باشند به شرط آنکه استاندارهای لازم را در این زمینه داشته باشند.
وی یادآور شد : با تنظیم قیمت بلیط هواپیما و قطارها، ارزان کردن قیمت تسهیلات گردشگری اعم از هتل ها و کالاها ، تعریف بسته های گردشگری شامل بازدید از اماکن مذهبی، زیارتی، تاریخی و شهری در اجرای تورهای نیم روزه درون شهری یا سفرهای شبانه، اجرای تورهای مذهبی در سطح استان ها و برپایی جشنواره موسیقی سنتی می‌توان زمینه های جذب ده‌ها هزار گردشگر داخلی و خارجی را فراهم کرد.
وی همچنین برپایی نمایشگاه های میراث معنوی و جشنواره غذا، بازدید رایگان از موزه‌ها، دعوت به سفرههای افطار در مساجد و برگزاری جشنوارههای معنوی و پوشش اسلامی را در این زمینه بی تاثیر ندانست.
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید