قاضی عسکری فیروزجانی دادرس علی البدل شعبه ۱۰۱ دادگاه کیفری دو شهرستان شادگان صادر کرد :

رای زیبا جهت آشتی دادن متهم با طبیعت

قاضی عسکری فیروزجانی شکارچی غیر مجاز را محکوم به انجام پاکسازی طبیعت کرد.

قاضی عسکری فیروزجانی مجازات شکارچی غیر مجاز را که به استناد ماده ۱۰ قانون شکار و صید محکوم به شش ماه حبس نموده بود به ۱۰ ساعت پاکسازی تالاب شادگان زیر نظر اداره محیط زیست تبدیل کرد.

یکی از ویژگی های بارز قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ پیش بینی مجازات های جایگزین حبس بوده است، با این حال این طور به نظر می رسد که دادگاه ها توجه کافی به استفاده از ظرفیت های مجازات های جایگزین حبس نشان نداده اند.

رای قاضی عسکری فیروزجانی یکی از نمونه های شایسته استفاده از مجازات های جایگزین حبس است که علاوه بر تامین آثار فردی اصلاح فرد مجرم به نوعی آثار فرهنگی و اجتماعی سازنده را نیز تامین می کند.

قانون گذار در بند ب ماده ۳ آیین نامه موضوع ماده ۷۹ قانون مجازات اسلامی، درمورد نحوه اجرای مجازات های جایگزین حبس، سازمان محیط زیست را از جمله نهاد های مجری مجازات های جایگزین حبس دانشته است که به این طریق راه تبدیل مجازات حبس به انجام خدمات رایگان در حوزه محیط زیست برای دادگاه ها باز شده است.

طبق بند الف ماده ۸۴ قانون مجازات اسلامی و با عنایت به بند الف ماده ۸۳ این قانون، در ارتباط با متهم پرونده حاضر دادگاه می توانسته است، حکم به انجام تا ۲۷۰ ساعت خدمات رایگان از سوی محکوم صادر کند.

البته در این رای باید به دو ایراد نیز اشاره کرد :

اولا طبق تبصره ماده ۸۱ قانون مجازات اسلامی، دادگاه باید “در متن حکم آثار تبعیت و تخلف از مفاد حکم را به طورصریح قید و به محکوم تفهیم” کند، آثار تبعیت از حکم دادگاه مبنی بر مجازات های جایگزین در ماده ۸۰ پیش بینی شده است “چنانچه رعایت مفاد حکم دادگاه از سوی محکوم حاکی از اصلاح رفتار وی باشد دادگاه می تواند به پیشنهاد قاضی اجرای احکام برای یکبار بقیه مدت مجازات را تا نصف آن تقلیل دهد” و آثار تخلف از حکم دادگاه به مجازات جایگزین حبس در صدر ماده ۸۱ آمده است : “چنانچه محکوم از اجرای مفاد حکم یا دستورهای دادگاه تخلف نماید، به پیشنهاد قاضی اجرای احکام و رأی دادگاه برای بار نخست یک چهارم تا یک دوم به مجازات مورد حکم افزوده می شود و در صورت تکرار، مجازات حبس اجراء می گردد”

ثانیا در تعریف خدمات عمومی رایگان به عنوان یکی از مصادیق مجازات های جایگزین حبس در ماده ۸۴ قانون مجازات اسلامی و بند ب ماده یک و ماده ۶ آیین نامه اجرایی ماده ۷۹ قانون مجازات اسلامی آمده است که خدمات عمومی رایگان با رضایت محکوم می تواند مورد حکم قرار بگیرد، در رای حاضر اشاره ای به رضایت محکوم نشده است، تاکید قانون گذار بر وجود رضایت محکوم در مورد خدمات عمومی رایگان به خاطر پرهیز از ایجاد شائبه به بیگاری کشیدن محکومان که طبق بند ۴ اصل ۴۳ قانون اساسی منع شده است، می باشد.

رای دادگاه

اتهام آقای… فرزند… به اتهام صید غیر مجاز دو قطعه کبوتر قمری موضع شکایت اداره حفاظت محیط زیست توجها به اوراق و محتویات پرونده شکایت و گزارش واصله خصوصا کشف کبوترهای صید شده در تصرف متهم و اقرار صریح متهم دادگاه بزه انتسابی را وارد دانسته مستندا به بند ب ماده ۱۰ قانون شکار و صید مصوب ۱۳۴۶ حکم بر محکومیت مشار الیه به تحمل شش ماه حبس صادر می نماید از آنجا که یکی از معیارهای توسعه یافتگی کشورها احترام به محیط زیست می باشد سیاست های کلی نظام تعیین شده توسط مقام معظم رهبری در خصوص محیط زیست نیز ضمن بیان تکالیف کلیه نهادهای حاکمیتی در جهت محافظت از آن بدنبال تغییر نگرش عمومی از خصومت با طبیعت به آشتی با آن می باشد سازوکار این آشتی نیز بایستی فرهنگ سازی گردد در جهت آشتی دادن متهم با طبیعت و نهادینه ساختن آن با اجازه واصله از مواد ۶۶ و ۶۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ و با رعایت ماده ۲ آیین نامه اجرائی همان قانون مصوب ۵/۶/۱۳۹۲ مشارالیه مکلف به پاکسازی طبیعت (تالاب شادگان) طی هماهنگی با اداره محیط زیست واقع در روستای صراخیه به مدت ده ساعت به عنوان ابزار و امکانات خدمت مدنظر با اداره محیط زیست می باشد رای صادره حضوری و ظرف مهلت ۲۰ از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض در محاکم تجدید نظر استان خوزستان می باشد.

عسکری فیروزجانی

دادرس علی البدل شعبه ۱۰۱ دادگاه کیفری ۲ شادگان

‌ماده ۱۰ قانون شکار و صید :

هرکس مرتکب اعمال زیر شود به جزای نقدی از یکصد هزار (۱۰۰۰۰۰) تا یک میلیون (۱۰۰۰۰۰۰) ریال یا حبس از یک ماه تا شش ماه‌ محکوم می‌شود:
الف- شکار و صید جانوران وحشی عادی بدون پروانه.
ب – شکار و صید بیش از میزان مندرج در پروانه و یا خلاف مقررات و خارج از محلهای مندرج در پروانه.
ج – حمل، عرضه، فروش و صدور جانوران وحشی زنده یا کشته و اجزای آنها بدون کسب پروانه و یا مجوز از سازمان.
‌د – از بین بردن رستنی‌ها از جمله قطع درختان، خارزنی، بوته‌کنی و تعلیف غیر مجاز در مناطق حفاظت شده و پناهگاههای حیات وحش و تجاوز و‌تخریب در این مناطق.

از قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ :

ماده ۶۴– مجازاتهای جایگزین حبس عبارت از دوره مراقبت، خدمات عمومی رایگان، جزای نقدی، جزای نقدی روزانه و محرومیت از حقوق اجتماعی است که در صورت گذشت شاکی و وجود جهات تخفیف با ملاحظه نوع جرم و کیفیت ارتکاب آن، آثار ناشی از جرم، سن، مهارت، وضعیت، شخصیت و سابقه مجرم، وضعیت بزه دیده و سایر اوضاع و احوال، تعیین و اجراء می شود.
تبصره- دادگاه در ضمن حکم، به سنخیت و تناسب مجازات مورد حکم با شرایط و کیفیات مقرر در این ماده تصریح می کند. دادگاه نمی تواند به بیش از دو نوع از مجازاتهای جایگزین حکم دهد.

ماده ۶۶– مرتکبان جرائم عمدی که حداکثر مجازات قانونی آنها نود و یک روز تا شش ماه حبس است به جای حبس به مجازات جایگزین حبس محکوم می گردند مگر اینکه به دلیل ارتکاب جرم عمدی دارای سابقه محکومیت کیفری به شرح زیر باشند و از اجرای آن پنج سال نگذشته باشد:
الف- بیش از یک فقره سابقه محکومیت قطعی به حبس تا شش ماه یا جزای نقدی بیش از ده میلیون (۱۰.۰۰۰.۰۰۰)ریال یا شلاق تعزیری
ب- یک فقره سابقه محکومیت قطعی به حبس بیش از شش ماه یا حد یا قصاص یا پرداخت بیش از یک پنجم دیه

ماده ۲ آیین نامه اجرایی موضوع ماده ۷۹ قانون مجازات اسلامی :

خدمات عمومی رایگان عبارتند از:
الف ـ امور آموزشی شامل سوادآموزی، آموزش‌های علمی، فرهنگی، دینی، هنری، ورزشی، فنی و حرفه‌ای و آموزش سبک زندگی و مهارت‌های اساسی آن.
ب ـ امور بهداشتی و درمانی شامل اقدامات تشخیصی ـ درمانی، توانبخشی، مامایی، بهیاری و پرستاری، نگهداری سالمندان، معلولان و کودکان، مشاوره و روان‌ درمانی، بهداشت محیط و درمان اعتیاد.
پ ـ امور فنی و حرفه‌ای شامل خدمت در کارگاه‌ها، کارخانه‌ها، صنایع وابسته به نهادهای پذیرنده و بخش‌های فنی آن‌ها.
ت ـ امور خدماتی شامل نگهبانی و سرایداری نهادهای پذیرنده، نظافت اماکن عمومی، حفاظت و نگهداری از فضاهای سبز و بوستان‌های شهری و باغبانی در اماکن مزبور، تعمیر و تنظیف وسایل نقلیه عمومی و دولتی و اماکن ورزشی و پارکبانی.
ث ـ امور کارگری شامل کارگری در بخش‌های ساختمانی، راهسازی، معادن، شیلات، مراتع، سدسازی و دیگر طرح‌های عمرانی متعلق به نهادهای پذیرنده.
ج ـ امور کشاورزی، دامداری، جنگلداری و مرتع‌داری شامل درختکاری، باغبانی، برداشت محصول، مرغداری، پرورش آبزیان و انجام کار در نهادهای پذیرنده و مؤسسات کشت و صنعت وابسته به آنها.