منطقه آزاد تجاری، محرک توسعه اقتصادی استان اردبیل

ایجاد منطقه آزاد تجاری، صنعتی در شمال اردبیل که لایحه آن در دولت و کمیسیون اقتصادی مجلس به تصویب رسیده به یکی از مطالبه های جدی مردم این استان تبدیل شده و بسیاری از شهروندان آن را گامی مهم در رونق کسب و کار و توسعه می دانند.

به اعتقاد کارشناسان، ایجاد منطقه آزاد تجاری، صنعتی در استان اردبیل می تواند به نوعی این منطقه را از بن بست اقتصادی خارج کرده و به ابزاری برای افزایش تولید و صادرات با توجه به قابلیت های غنی کشاورزی و صنعتی آن تبدیل شود.
با اینکه برخی افراد با ایجاد مناطق آزاد اقتصادی مخالفت کرده و آن را محلی برای افزایش واردات ذکر می کنند، اما کارشناسان اقتصادی می گویند که با تعریف کارکرد تولیدی و صادراتی می توان افزون بر رونق کسب و کار به افزایش صادرات، جذب سرمایه گذاری خارجی، رونق صنایع صادراتی و اشتغال پایدار در این مناطق کمک کرد و البته برای تحقق آن ابزارهای نظارتی ویژه ای نیز باید مورد نظر قرار گیرد.
مناطق آزاد و ویژه اقتصادی به عنوان راهکاری برای هم افزایی با اقتصاد و بازارهای هدف بین المللی تعریف و با تغییر سیاست تجاری کشور از راهبرد جایگزین واردات به استراتژی تشویق و توسعه صادرات، از اولویت خاصی برخوردار است.
شتاب در انجام امور زیربنایی، عمران و آبادانی، رشد و توسعه اقتصادی، سرمایه گذاری و افزایش درآمد عمومی، ایجاد اشتغال سالم و مولد، تنظیم بازار کار و کالا، حضور فعال در بازارهای جهانی و منطقه ای، تولید و صادرات کالاهای صنعتی و تبدیل و ارایه خدمات عمومی ماموریت های متعدد مناطق آزاد است که درقانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری، صنعتی برآنها تاکید شده است.
همچنین محرومیت زدایی منطقه ای و استفاده از انواع پیوندها و ارتباطات مفید با اقتصاد ملی مهم ترین نقشی است که این مناطق برعهده دارند.
بنا به تعاریف بین المللی، منطقه آزاد محدوده حراست شده بندری و غیر بندری است که از شمول برخی از مقررات جاری کشور متبوع خارج بوده و با بهره گیری از مزایایی نظیر معافیت های مالیاتی، بخشودگی سود و عوارض گمرکی، عدم وجود تشریفات زائد ارزی، اداری و مقررات دست و پاگیر و همچنین سهولت و تسریع در فرآیندهای صادرات و واردات با جذب سرمایه گذاری خارجی و انتقال فناوری به توسعه سرزمین اصلی کمک می کند.
همچنین در منطقه آزاد صادرات کالا و جذب سرمایه های خارجی به طور کامل آزاد بوده و با راهکارهای بسیار تسهیل کننده ای برای صادرات و جذب سرمایه های خارجی از طریق این مناطق، دولتها سعی می کنند زمینه های مناسب را برای سرمایه گذاری و توسعه صادرات و کسب درآمدهای ارزی به وجود آورند.
بهره گیری از قانون مزیت ارزش افزوده برای واحدهای تولیدی منطقه، آزادی کامل ورود و خروج سرمایه و سود حاصل از فعالیت های اقتصادی، مقررات صادرات و واردات و امور گمرکی خاص در منطقه آزاد و عدم نیاز به صدور روادید (ویزا) جهت ورود و خروج اتباع خارجی از مبادی ورودی و خروجی مجاز منطقه از دیگر مزایای مناطق آزاد محسوب می شود.
برخورداری از انواع معافیت های مالیاتی، امکان ورود ماشین آلات و قطعات و مواد اولیه جهت صنایع منطقه بدون عوارض گمرکی از دیگر مزایای چشمگیر مناطق آزاد است.
کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی و موسسات اعم از ایرانی و خارجی و سازمان های بین المللی طبق مقررات مناطق آزاد می توانند به طور مستقل یا با مشارکت سازمان و شرکت های تابعه آن یا با مشارکت یکدیگر در مناطق آزاد سرمایه گذاری کنند.
این سرمایه گذاری ها شامل سرمایه گذاری خارجی غیرمستقیم از طریق سهام و اوراق قرضه در بورس و سرمایه گذاری خارجی مستقیم و یا با مشارکت سرمایه گذاران داخلی است و یکی از اهداف اساسی ایجاد مناطق آزاد، جذب سرمایه گذاری خارجی است.
لذا سرمایه گذاری خارجی در این مناطق مجاز بوده اما فقط زمانی سرمایه گذاری مشمول مزایای قانونی مناطق می شود که مجوزهای لازم را بر اساس قوانین مناطق دریافت کنند؛ هدف از پذیرش سرمایه گذاری خارجی در مناطق آزاد کمک به رشد و توسعه اقتصادی، افزایش فرصت های شغلی، اخذ و توسعه فناوری و مهارتهای مدیریتی و همینطور ارتقای کیفیت تولیدات و افزایش توان صادراتی کشور است و سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کلیه زمینه هایی که فعالیت بخش خصوصی در آن مجاز است، قابل انجام است.
استان اردبیل به لحاظ موقعیت جغرافیایی خود یکی از مناطق مستعد در زمینه ایجاد منطقه آزاد تجاری، صنعتی می باشد و مردم و مسوولان این استان به آن به عنوان یکی از راهکارهای توسعه منطقه چشم دوخته اند.
داشتن 380 کیلومتر مرز خشکی با جمهوری آذربایجان ، برخورداری از گمرک بین المللی بیله سوار مغان ، قابلیت های غنی کشاورزی و گردشگری از جمله ظرفیت هایی است که استان اردبیل برای ایجاد مناطق آزاد تجاری صنعتی از آن برخودار است.
اشتغالزیی، حضور سرمایه گذاران در منطقه، معافیت از عوارض گمرکی وسود بازرگانی، رفع مشکل بیکاری، افزایش ارزش افزوده املاک ومستغلات ،معافیت های مالیاتی 20 ساله از جمله مزایای منطقه آزاد تجاری، صنعتی است که درصورت تصویب آن در مجلس، استان اردبیل بویژه منطقه مرزی مغان از آن بهره مند خواهد شد.
مهاجرت به عنوان معضلی که هر سال جوانان این منطقه را در خود فرو می برد با طرح ایجاد منطقه آزاد تجاری در استان در حال کاهش و امیدی در دل جوانان برای رونق کسب و کار به وجود امده است.
با این شرایط شهروندان استان اردبیل امیدوارند که نمایندگان مجلس با نگاهی مثبت و دوراندیشانه زمینه ساز رشد و توسعه مناطق محرومی چون استان اردبیل شوند و با تصویب نهایی لایحه دولت به این هدف مهم کمک کنند.

**تصویب منطقه آزاد صنعتی تجاری و تاثیرآن در جهش صادرات استان اردبیل
اکبر بهنامجو استاندار اردبیل با اشاره به ضرورت ایجا منطقه آزاد تجاری ف صنعتی در استان اردبیل گفت: طبق اسناد بالادستی چشم انداز، سیاست های اقتصاد مقاومتی وبرنامه ششم توسعه، اهداف مهم از ایجاد مناطق آزاد تجاری- صنعتی رشد و توسعه اقتصادی،جذب سرمایه گذاری و فنآوری های نوین خارجی، اشتغال پایدار و صادرات کالاهای صنعتی و تبدیلی است.
وی افزود: استان اردبیل ظرفیت ها و توانی های بالقوه فراوان برای صادرات محصولات کشاورزی، صنعتی و معدنی با ارزش افزوده بالاتر دارد.
بهنامجو بیان کرد: هدف از ایجاد منطقه آزاد تجاری-صنعتی در منطقه مغان تبدیل گمرکات استان به مبادی صادرات محصولات فرآوری شده معدنی و کشاورزی و جذب سرمایه گذاری های خارجی در واحدهای تولیدی صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش های کشاورزی و صنعتی است.
وی بابیان اینکه دولت تدبیر و امید زمینه های خوبی برای افزایش حجم تولید محصولات کشاورزی و معدنی در استان اردبیل ایجاد کرده است افزود: بر اساس پیش بینی کارشناسان تا سال 1400 و با بهره برداری کامل از دو طرح بزرگ مهارآب های مرزی و اکتشاف و استخراج پهنه های معدنی استان؛ بیش از یک میلیون و 500 هزار تن به حجم تولیدات محصولات کشاورزی این استان افزوده شده و کانی های ارزشمند فلزی مانند مس و آهن و مولیبدن در این منطقه استحصال خواهد شد.
استاندار اردبیل گفت: برای تکمیل زنجیره تولید از مزرعه تا سفره و فرآوری موادمعدنی، به سرمایه گذاری و فنآوری های نوین و منطبق با استانداردهای جهانی نیاز داریم و برای تامین این حجم از سرمایه باید در کنار بهره مندی از همه توان داخلی، از سرمایه گذار و تامین کننده های مالی و فنی خارجی هم بهره مند شویم.
بهنامجو گفت:ایجاد منطقه آزاد تجاری-صنعتی در شهرستانهای مرزی شمالی این استان (منطقه مغان) موجب ایجاد اشتغال پایدار و توسعه صادرات محصولات با ارزش افزوده بالاتر گردیده و موجب تقویت مرزها و توسعه مناطق کمترتوسعه یافته خواهد شد و برای رسیدن به اهداف برنامه توسعه ششم مصمم در پیگیری تصویب و ایجاد آن هستیم.
وی ادامه داد :استقرار منطقه آزاد در موقعیت های خاص ژئوپلیتیک و قابلیت های لجستیک مانند امکان اتصال به آسیای میانه تا چین و وجود مرز طولانی و مبادی گمرکی و راه ارتباطی مستقیم با جمهوری آذربایجان مزیت های این منطقه آزاد را دوچندان کرده است.

** تصویب نهایی منطقه آزاد تجاری خواسته بحق مردم اردبیل است
یعقوب عزیززاده مسئول پیگیری منطقه آزاد تجاری صنعتی استان اردبیل در این باره گفت: تصویب نهایی منطقه آزاد تجاری و صنعتی شمال استان از خواسته های بحق مردم است.
وی افزود: زمینه و بستر لازم برای ایجاد منطقه آزاد تجاری و صنعتی فراهم شده و تنها استانی که از امکانات فرودگاهی برای ایجاد منطقه آزاد برخوردار است استان اردبیل است بطوریکه این امتیاز در دیگر استان ها وجود ندارد.
عزیز زاده گفت: تلاش مسئولان استان و نمایندگان مجلس بر این است تا منطقه آزاد تجاری و صنعتی به تصویب نهایی برسد.
وی با بیان اینکه زمینه و بستر سرمایه گذاری در اردبیل مهیا شده است افزود: جذب سرمایه گذاری بخش خصوصی در سال های اخیر افزایش یافته بطوریکه سخت گیرهای بی مورد و برخورد نا مناسب با سرمایه گذاران در استان اردبیل تعدیل شده است.
عزیز زاده اضافه کرد: برخورد سخت و نامناسب با سرمایه‌گذاران نه تنها موجب فرار سرمایه گذاران از اردبیل بلکه عامل توسعه نیافتگی استان است ، بر این اساس همه دستگاه های اجرایی باید پذیرای سرمایه گذاران بخش خصوصی در زمینه های مختلف باشند.
وی بیان کرد: سرمایه گذاری در حوزه اقتصادی از قدرت و توان دولت خارج است و بر اساس اصل 44 قانون اساسی باید بخش خصوصی اقدام به سرمایه گذاری بکند تا شاهد اشتغال و تولید در استان باشیم.
مسئول پیگیری منطقه آزاد تجاری صنعتی استان اردبیل اظهار کرد: راه برون رفت از مشکلات اقتصادی استان سرمایه گذاری بخش خصوصی در منطقه آزاد تجاری و صنعتی و منطقه ویژه اقتصادی نمین است و ضروری است دولت و مجلس توجه ویژه ای به تصویب منطقه آزاد شمال اردبیل داشته باشند.

**افزایش منطقه آزاد تجاری، صنعتی در کشور مغایر با شعار سال رهبری نیست
محمد فیضی نماینده مردم اردبیل،نیر ، نمین و سرعین در مجلس شورای اسلامی نیز گفت: توسعه و راه اندازی منطقه آزاد تجاری و صنعتی سبب سرمایه گذاری کلان شده و برخلاف مخالفت برخی نمایندگان مغایر با شعار سال حمایت از کالای ایرانی نیست .
وی افزود: برخلاف اظهار نظرهای غیر کارشناسی در باره توسعه منطقه آزاد تجاری می توان احداث و راه اندازی مناطق آزاد تجاری و صنعتی را در کشوربا هدف سرمایه گذاری بخش خصوصی و اشتغالزایی توسعه داد .
فیضی اظهار داشت : نمایندگان مجلس با تبعیت از رهنمودهای مقام رهبری در تحقق شعار سال اهداف خود را باید در توسعه منطقه ازاد تجاری و صنعتی در استان ها متمرکز کنند تا ضمن اشتغالزایی و تولید شاهد افزایش صادرات کالا به کشورهای همسایه باشیم .
وی ادامه داد: لایحه مناطق آزاد تجاری و صنعتی و ویژه اقتصادی در کمیسیون اقتصادی مجلس به تصویب رسید و بزودی در صحن علنی مجلس برای تصویب نهایی مطرح می شود .
فیضی افزود: برای تحقق مطالبات و خواسته های مردم ضرروی است نمایندگان مجلس با همدلی و تعامل در تصویب نهایی این لایحه اهتمام جدی داشته باشند .

** منطقه آزاد تجاری اردبیل به محل واردات کالاهای خارجی تبدیل نمی شود
رضا کریمی نماینده مردم اردبیل ، نیر ف نمین و سرعین در مجلس هم گفت : در یک سیاست‌ گذاری درست و منطقی می ‌توان از ظرفیت مناطق آزاد برخلاف برخی اظهار نظرها استفاده کرد چرا که قرار نیست مناطق آزاد به محل واردات کالاها و اجناس خارجی تبدیل شود بلکه منطقه آزاد اردبیل می‌ تواند به محل بارانداز کالا به کشورهای همسایه بویژه جمهوری آذربایجان ، آسیای میانه تا روسیه تبدیل شود.
وی افزود: بهره گیری از قانون مزیت ارزش افزوده برای واحدهای تولیدی منطقه ، آزادی کامل ورود و خروج سرمایه و سود حاصل از فعالیت های اقتصادی، مقررات صادرات و واردات و امور گمرکی خاص در منطقه آزاد و عدم نیاز به صدور روادید (ویزا) جهت ورود و خروج اتباع خارجی از مبادی ورودی و خروجی مجاز منطقه از دیگر مزایای مناطق آزاد محسوب می شود.
کریمی اضافه کرد: همچنین برخورداری از انواع معافیت های مالیاتی، امکان ورود ماشین آلات و قطعات و مواد اولیه جهت صنایع منطقه بدون عوارض گمرکی از دیگر مزایای چشمگیر مناطق آزاد است.

**لایحه دولت در باره ایجاد منطقه آزاد تجاری – صنعتی اردبیل تصویب می شود
میر حمایت میرز اده رییس مجمع نمایندگان استان اردبیل در مجلس شورای اسلامی هم در این باره گفت: کلیات لایحه منطقه آزاد ،تجاری و صنعتی اردبیل در کمیسیون اقتصادی مجلس تصویب و بزودی در صحن علنی مجلس به رای گذاشته می شود و پیش بینی می شود این لایحه با رای بالایی به تصویب برسد.
وی افزود: ایجاد منطقه آزاد تجاری و صنعتی یکی از مطالبات اصلی مردم استان اردبیل است و راه اندازی آن موجب رونق اقتصادی منطقه خواهد شد.
نماینده گرمی اظهار داشت: از آنجا که اردبیل از استان های توسعه نیافته کشور با آمار مهاجرت بالا محسوب می شود وجود منطقه آزاد تجاری صنعتی در اشتغالزایی ،جلوگیری از روند مهاجرت و محرومیت زدایی منطقه بسیار موثر خواهد بود.
این نماینده مجلس با بیان اینکه ایجاد منطقه آزاد می تواند دشت مغان را به قطب صادرات محصولات لبنی و کشاورزی تبدیل کند، افزود: در حال حاضر بسیاری از محصولات کشاورزی و دامی مغان همچون میوه ، گندم ، لبنیات ، عسل و حتی صنایع دستی روی دست شان مانده و بازار برای صادرات آن وجود ندارد.
نماینده گرمی در مجلس بیان کرد: تسریع در انجام امور زیربنایی، عمران و آبادانی، رشد و توسعه اقتصادی، سرمایه گذاری و افزایش درآمد عمومی، ایجاد اشتغال سالم و مولد، تنظیم بازار کار و کالا، حضور فعال در بازارهای جهانی و منطقه ای، تولید و صادرات کالاهای صنعتی و تبدیلی و ارائه خدمات عمومی از اهداف ایجاد مناطق آزاد است که در قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری، صنعتی بر آنها تاکید شده است.
وی اظهار داشت: مناطق آزاد و ویژه اقتصادی به عنوان راهکاری برای تعامل با اقتصاد و بازارهای هدف بین المللی تعریف شده و با تغییر راهبرد تجاری کشور از واردات به تشویق و توسعه صادرات از اولویت خاصی برخوردار است.
به هر حال در آستانه بررسی لایحه دولت در زمینه ایجاد مناطق آزاد تجاری ، صنعتی در هشت استان مرزی کشور اهالی استان اردبیل از نمایندگان مجلس انتظار دارند که نگاهی واقع بینانه به موضوع داشته و در شرایط اقتصادی خاص حاکم بر کشور زمینه ساز توسعه استان و رونق کسب و کار در منطقه باشند.
استان اردبیل دارای 380 کیلومتر مرز خشکی با جمهوری آذربایجان است وطرح منطقه آزاد تجاری ، صنعتی در این استان از سوی دولت مصوب شده است.