رای وحدت رویه شماره ٧٨٢ ھیات عمومی دیوان عالی کشور

شماره ١١١١٩/١۵٢/١١٠ – ۵/١١/١٣٩٨ 

مدیرعامل محترم روزنامه رسمی کشور
گزارش پروندة وحدت رویة قضایی ردیف ١١/٩٨ ھیأت عمومی دیوان عالی کشور با مقدمه و رأی شماره ٧٨٢ـ ١٣٩٨/٩/١٩ به شرح ذیل تنظیم و جھت انتشار ارسال می گردد.

معاون قضایی دیوان عالی کشور ـ غلامعلی صدقی

مقدمه

جلسه ھیأت عمومی دیوان عالی کشور در مورد پرونده وحدت رویه ردیف ١١/٩٨ رأس ساعت ٣٠: ٨ روز سه شنبه مورخ ١٣٩٨/٩/١٩ به ریاست حجت الاسلام والمسلمین جناب آقای سیداحمد مرتضوی مقدم رئیس محترم دیوان عالی کشور و با حضور جناب آقای محمد علمی نماینده محترم دادستان کل کشور و شرکت آقایان رؤسا، مستشاران و اعضای معاون کلیه شعب دیوان عالی کشور، در سالن ھیأت عمومی تشکیل شد و پس از تلاوت آیاتی از کلام الله مجید و قرائت گزارش پرونده و طرح و بررسی نظریات مختلف اعضای شرکت کننده در خصوص مورد و استماع نظر نماینده دادستان محترم کل کشور که به ترتیب ذیل منعکس می گردد، به صدور رأی وحدت رویه قضایی شماره ٧٨٢ـ ١٣٩٨/٩/١٩ منتھی گردید.

الف: گزارش پرونده

احتراماً معروض می دارد: بر اساس گزارش ٣٢۵ـ ٩٧/٢/٢۵ آقای جانشین دادستان عمومی و انقلاب شھرستان قوچان و نامه شماره یک سیار مورخه ١٣٩٧/١٠/٩ آقای رئیس شعبه اول دادگاه کیفری یک بوشھر، از شعب مختلف دادگاه ھای کیفری ٢ قوچان و بوشھر، با اختلاف استنباط از مقررات ماده ۵۶٩ قانون مجازات اسلامی احکام متفاوت صادر شده است که خلاصه جریان امر ذیلاً منعکس می شود:

شعبه ١٠١ دادگاه کیفری ٢ قوچان طی دادنامه ١٧١۵ـ ١٣٩۶/١٢/٢١ در مورد اتھام آقای ھادی… به ایراد صدمه غیرعمدی ناشی از بی احتیاطی در امر رانندگی نسبت به آقای حجی… منتھی به ترک خوردگی استخوان زند اسفل و شعبه ١٠٣ دادگاه کیفری ٢ این شھرستان به موجب دادنامه ١۶۵۶ ـ ٩۶/١٠/٢٨ راجع به اتھام آقای احمد… به ایراد صدمه غیرعمدی ناشی از بی احتیاطی در امر رانندگی منجر به ترک خوردگی استخوان زند اعلای آقای رضا… ھمچنین، شعبه ١٠٣ دادگاه کیفری ٢ بوشھر طی دادنامه مورخه ٩٧/۶/١٩ صادره در پرونده ٩٧٠۶٢۴ درباره اتھام خانم سمانه… دایر بر ایراد صدمه غیرعمدی ناشی از بیاحتیاطی در امر رانندگی منتھی به ترک خوردگی انتھای زند اعلای ساعد دست راست آقای محمد… با توجه به دلایل و مستندات موجود در پرونده ھای مرقوم، ھر یک از متھمان را با استناد به ماده ۵۶٩ قانون مجازات اسلامی به پرداخت چھارپنجم از یک پنجم از یک دوم دیه کامل مرد مسلمان محکوم کرده اند که تصاویر دادنامه ھای آنھا نیز پیوست است و در تمامی پرونده ھا حسب گواھی ھای پزشکی ارائه شده که تصاویر آنھا نیز ضمیمه شده است تمامی ترک خوردگی ھا بدون عیب درمان شده اند. اما به موجب دادنامه ١۴٠٧ ـ ٩۶/١٠/٩ شعبه ١٠٢ دادگاه کیفری ٢ قوچان آقای علیرضا… به اتھام ایراد صدمه غیرعمدی ناشی از بی احتیاطی در امر رانندگی منتھی به ترک خوردگی استخوان زند اعلای آقای سروش… به پرداخت چھار پنجم از چھار پنجم از یک پنجم از یک دوم دیه کامل محکوم شده در حالی که آسیب مطرح شده در این پرونده ھم بدون عیب درمان شده است که تصویر این دادنامه و گواھی پزشکی آن ھم پیوست شده است. با توجه به مراتب مذکور در فوق چون نحوة نگارش بندھای الف و ب ماده ۵۶٩ قانون مجازات اسلامی موجب اختلاف استنباط شده و به ھمین سبب قضات محترم شعب ١٠١ و ١٠٣ دادگاه ھای کیفری ٢ قوچان و قاضی محترم شعبه ١٠٢ دادگاه کیفری ٢ بوشھر علی رغم بھبودی کامل و بدون عیب و نقص ترک خوردگی استخوان، میزان دیه را مطابق بند «پ» ناظر به قسمت اول بند الف ماده ۵۶٩ قانون مجازات اسلامی تعیین کرده اند ولی شعبه ١٠٢ دادگاه کیفری ٢ قوچان در نظیر مورد (ترک خوردگی استخوان با بھبودی بدون عیب و نقص) طبق بند «پ» ناظر به قسمت دوم بند الف ماده اخیرالذکر به تعیین مجازات دیه مبادرت کرده است و با این ترتیب از شعب مختلف دادگاه ھای کیفری ٢ قوچان و بوشھر با اختلاف استنباط از قانون، آراء متفاوت صادر شده است، لذا به استناد ماده ۴٧١ قانون آیین دادرسی کیفری نظر ھیأت عمومی را برای صدور وحدت رویه قضایی درخواست می نماید.

معاون قضایی دیوان عالی کشور ـ حسین مختاری

ب: نظریه نماینده دادستان کل کشور

احتراماً، در خصوص پرونده وحدت رویه قضایی شماره ١١/٩٨ ھیأت عمومی دیوان عالی کشور، به نمایندگی از دادستان محترم کل کشور به شرح آتی اظھار عقیده می گردد:

١ .بند پ ماده ۵۶٩ قانون مجازات اسلامی، دیه ترک برداشتن استخوان ھر عضو را به طور کلی به دیه شکستن استخوان آن عضو ارجاع داده است و چون در میزان دیه شکستن استخوان ھر عضو قانون گذار به موجب بند الف ھمان قانون کیفیت درمان را مؤثر دانسته است علی الاصول در میزان دیه ترک برداشتن استخوان نیز کیفیت درمان مؤثر بوده و باید قائل به تفصیل شویم.

٢ .اقتضاء عملی تعیین دیه ترک برداشتن ھر استخوانی، بدواً تعیین میزان دیه شکستن ھمان استخوان است و چون در تعیین دیه شکستن استخوان ھرعضو، لاجرم باید نتیجه درمان را لحاظ نمود، این امر به نحو اتوماتیک در تعیین دیه ترک برداشتن نیز اعمال خواھدشد.

٣ .ترک برداشتن نوعی شکستگی میکروسکوپی است و حتی با فرض اینکه اساساً موضوع عیب قابلیت تحقق نداشته باشد که نظریات پزشکی قانونی موجود بر خلاف آن است، باز ھم باید در میزان تعیین دیه بر موضع خویش در بند الف ماده ۵۶٩ قانون مجازات اسلامی اصابت نماید.

۴ .از آنجا که در کلیه موضوعات مطروحه در کلیه پرونده ھا ترک برداشتن استخوان بدون عیب بھبود یافته است، میزان دیه متعلقه قانونی مطابق بند پ ماده ۵۶٩ قانون مجازات اسلامی ناظر بر قسمت دوم بند الف آن، چھارپنجم از چھار پنجم از یک پنجم از یک دوم دیه کامل مرد مسلمان می باشد. بر این اساس رأی صادره از شعبه ١٠٢ دادگاه کیفری دو قوچان مطابق موازین قانونی تشخیص و قابلیت تبدیل به رویه واحد قضایی را دارد.

ج: رأی وحدت رویه شماره ٧٨٢ـ ١٣٩٨/٩/١٩ ھیأت عمومی دیوان عالی کشور

مطابق مقررات بند «پ» ماده ۵۶٩ قانون مجازات اسلامی مصوّب ١٣٩٢ ،دیه ترک برداشتن استخوان ھر عضو، چھارپنجم دیه شکستگی التیام یافته بدون عیب ھمان عضو است و چون دیه شکستگی استخوان که بدون عیب درمان شود چھارپنجم از خمس دیه آن عضو است و دیه یک دست نیز نصف دیه کامل می باشد، در نتیجه مقدار دیه ترک برداشتن استخوان ساعد دست، چھارپنجم از چھارپنجم از خمس نصف دیه کامله خواھد بود و رأی شعبه ١٠٢ دادگاه کیفری دو قوچان در حدی که با این نظر مطابقت دارد به اکثریت آراء، صحیح و قانونی تشخیص داده می شود. این رأی طبق ماده ۴٧١ قانون آیین دادرسی کیفری در موارد مشابه برای شعب دیوان عالی کشور و دادگاه ھا و سایر مراجع اعم از قضایی و غیرآن لازم الاتباع است.

ھیأت عمومی دیوان عالی کشور