رای شماره ۳۸۸ هيات عمومی ديوان عدالت اداری
با موضوع: ماده ۱۵ تعرفه عوارض و بهاي خدمات سالهاي ۱۳۹۴ الي ۱۴۰۰ شوراي اسلامي شهر قم تحت عنوان عوارض بر محصولات محلي (سوهان)، از تاريخ تصويب ابطال شد
بسمه تعالی
جناب آقای اکبرپور
رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران
یک نسخه از رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ۱۴۰۱۰۹۹۷۰۹۰۵۸۱۰۳۸۸ مورخ ۱۴۰۱/۳/۳ با موضوع: «ماده ۱۵ تعرفه عوارض و بهای خدمات سالهای ۱۳۹۴ الی ۱۴۰۰ شورای اسلامی شهر قم تحت عنوان عوارض بر محصولات محلی (سوهان)، از تاریخ تصویب ابطال شد.» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال میگردد.
مدیرکل هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ یدالله اسمعیلی فرد
تاریخ دادنامه: ۱۴۰۱/۳/۳ شماره دادنامه: ۳۸۸ شماره پرونده: ۰۰۰۳۲۵۵
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکیان: آقایان علی ناظریان جزی و علیرضا طغیانی خوراسگانی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال ماده ۱۵ تعرفه عوارض و بهاء خدمات سالهای ۱۳۹۴ الی ۱۴۰۰ شورای اسلامی شهر قم
گردش کار: شاکیان به موجب دادخواستی ابطال ماده ۱۵ تعرفه عوارض و بهاء خدمات سالهای ۱۳۹۴ الی ۱۴۰۰ شورای اسلامی شهر قم را خواستار شده اند و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده اند که:
“به استحضار میرساند بر اساس بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۱۳ قانون دیوان عدالت اداری و به منظور جلوگیری از تضییع حقوق اشخاص، ابطال ماده ۱۵ تعرفه عوارض و بهاء خدمات سال ۱۳۹۴ الی ۱۴۰۰ شهرداری قم تحت عنوان عوارض بر محصولات محلی (سوهان) از مصوبات شورای اسلامی شهر قم، مبنی بر تعیین عوارض بر کالاهای تولیدی که به لحاظ مغایرت مصوبات مذکور با مواد قانونی ذیل خارج از حدود اختیارات قانونی طرف شکایت میباشد، از تاریخ تصویب درخواست مینماییم. اولاً: بر اساس ماده ۵۰ قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ۱۳۸۷/۲/۱۷ برقراری هرگونه عوارض و سایر وجوه برای انواع کالاهای وارداتی و تولیدی و همچنین ارائه خدمات که در این قانون تکلیف مالیات و عـوارض آنها معین شده را ممنوع کرده است و در بند (الف) مـاده ۳۸ قانون اخیرالذکر نرخ عوارض شهرداریها و دهیاریها در رابطه با کالا و خدمات مشمول این قانون علاوه بر نرخ مالیات موضوع ماده ۱۶ قانون، یک و نیم درصد تعیین شده است. نظر به اینکه بر محصولات محلی (سوهان) مصوب در ماده ۱۵ تعرفه عوارض و بهاء خدمات سالهای ۱۳۹۴ الی ۱۴۰۰ شهرداری قم، عوارض بر کالاهای تولیدی است، بنابراین وضع عوارض مجدد در این گونه موارد وجاهت قانونی ندارد و در نتیجه مصوبه معترض عنه خلاف قانون و خارج از حدود اختیارات شورای اسلامی شهر قم میباشد. لذا با توجه به توضیحات مذکور ، به منظور جلوگیری از تضییع حقوق اشخاص و بر اساس بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۱۳ قانون دیوان عدالت اداری ابطال ماده ۱۵ تعرفه عوارض و بهاء خدمات سالهای ۱۳۹۴ الی ۱۴۰۰ شهرداری قم تحت عنوان عوارض برمحصولات محلی (سوهان) از مصوبات شورای اسلامی شهر قم، مبنی بر تعیین عوارض برکالاهای تولیدی که به لحاظ مغایرت با قانون و خارج از حدود اختیارات قانونی تصویب شده است را از تاریخ تصویب درخواست مینماییم.”
متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:
“تعرفه عوارض و بهاء خدمات سال ۱۳۹۴ شهرداری قم
ماده ۱۵ ـ عوارض بر محصولات محلی (سوهان):
٭ ـ سوهانی های درجه ۳ از ۱/۹۲۰/۰۰۰ ریال کمتر نباشد
٭ ـ سوهانی های درجه ۲ از ۳/۷۲۰/۰۰۰ ریال کمتر نباشد
٭ ـ سوهانی های درجه ۱ از ۷/۴۴۰/۰۰۰ ریال کمتر نباشد
٭ ـ سوهانی های درجه ویژه از ۱۲/۰۰۰/۰۰۰ ریال کمتر نباشد
تبصره ۱ :تشخیص درجه بندی به عهده شهرداری است.
تبصره ۲ :چنانچه سوهان پزی و سوهان فروشی توأم در یک مکان باشد ۲۰% به ارقام فوق افزوده میگردد.
تبصره ۳ :تشخیص و ممیزی صورت حساب و دفاتر با مأمورین تشخیص شهرداری است.
تعرفه عوارض و بهاء خدمات سال ۱۳۹۵ شهرداری قم
ماده ۱۵ ـ عوارض بر محصولات محلی (سوهان):
٭ ـ سوهانی های درجه ۳ ۲/۳۰۰/۰۰۰ ریال
٭ ـ سوهانی های درجه ۲ ۴/۴۶۰/۰۰۰ ریال
٭ ـ سوهانی های درجه ۱ ۸/۹۳۰/۰۰۰ ریال
٭ ـ سوهانی های درجه ویژه ۱۴/۴۰۰/۰۰۰ ریال
تبصره ۱ :تشخیص درجه بندی به عهده شهرداری است.
تبصره ۲ :چنانچه سوهان پزی و سوهان فروشی توأم در یک مکان باشد ۲۰% به ارقام فوق افزوده میگردد.
تبصره ۳ :تشخیص و ممیزی صورت حساب و دفاتر، با مأمورین تشخیص شهرداری است.
تعرفه عوارض و بهاء خدمات سال ۱۳۹۶ شهرداری قم
ماده ۱۵ ـ عوارض بر محصوالت محلی (سوهان):
٭ ـ سوهانی های درجه ۳ ۲/۴۰۰/۰۰۰ ریال
٭ ـ سوهانی های درجه ۲ ۴/۷۰۰/۰۰۰ ریال
٭ ـ سوهانی های درجه ۱ ۹/۴۰۰/۰۰۰ ریال
٭ ـ سوهانی های درجه ویژه ۱۵/۰۰۰/۰۰۰ریال
تبصره۱ :تشخیص درجه بندی به عهده شهرداری است.
تبصره۲ :چنانچه سوهان پزی و سوهان فروشی توأم در یک مکان باشد ۲۰% به ارقام فوق افزوده میگردد.
تبصره ۳ :تشخیص و ممیزی صورت حساب و دفاتر، با مأمورین تشخیص شهرداری است.
تعرفه عوارض و بهاء خدمات سال ۱۳۹۷ شهرداری قم
ماده ۱۵ ـ عوارض بر محصوالت محلی (سوهان):
٭ ـ سوهانی های درجه ۳ ۲/۶۴۰/۰۰۰ ریال
٭ ـ سوهانی های درجه ۲ ۵/۱۷۰/۰۰۰ ریال
٭ ـ سوهانی های درجه ۱ ۱۰/۳۴۰/۰۰۰ ریال
٭ ـ سوهانی های درجه ویژه ۱۶/۵۰۰/۰۰۰ ریال
تبصره۱ :تشخیص درجه بندی به عهده شهرداری است.
تبصره۲ :چنانچه سوهان پزی و سوهان فروشی توأم در یک مکان باشد ۲۰% به ارقام فوق افزوده میگردد.
تبصره ۳ :تشخیص و ممیزی صورت حساب و دفاتر، با مأمورین تشخیص شهرداری است.
تعرفه عوارض و بهاء خدمات سالهای ۱۳۹۸ – ۱۳۹۹ ـ ۱۴۰۰ شهرداری قم
ماده ۱۵ ـ عوارض بر محصولات محلی (سوهان):
٭ ـ سوهانی های درجه ۳ ۳/۱۷۰/۰۰۰ ریال کمتر نباشد
٭ ـ سوهانی های درجه ۲ ۶/۲۰۰/۰۰۰ ریال کمتر نباشد
٭ ـ سوهانی های درجه ۱ ۱۲/۴۱۰/۰۰۰ ریال کمتر نباشد
٭ ـ سوهانی های درجه ویژه ۱۹/۸۰۰/۰۰۰ ریال کمتر نباشد
تبصره۱ :تشخیص درجه بندی به عهده شهرداری است.
تبصره۲ :چنانچه سوهان پزی و سوهان فروشی توأم در یک مکان باشد ۲۰% به ارقام فوق افزوده میگردد.
تبصره۳ :تشخیص و ممیزی صورت حساب و دفاتر، با مأمورین تشخیص شهرداری است.”
علیرغم ابلاغ دادخواست و ضمائم آن به شورای اسلامی شهر قم تا زمان رسیدگی به پرونده در جلسه هیأت عمومی، پاسخی از آن مرجع واصل نشده است.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۴۰۱/۳/۳ به ریاست معاون قضایی دیوان عدالت اداری در امور هیأت عمومی و با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی هیأت عمومی
براساس ماده ۵۰ قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال ۱۳۸۷ برقراری هرگونه عوارض و سایر وجوه برای انواع کالاهای وارداتی و تولیدی و همچنین ارائه خدمات که در این قانون تکلیف مالیات و عوارض آنها معین شده است، همچنین برقراری عوارض به درآمدهای مأخذ محاسبه مالیات، سود سهام شرکتها، سود اوراق مشارکت، سود سپرده گذاری و سایر عملیات مالی اشخاص نزد بانکها و مؤسسات اعتباری غیربانکی مجاز، توسط شوراهای اسلامی و سایر مراجع ممنوع است. همچنین برمبنای ماده ۵۲ قانون مذکور، از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون، قانون اصلاح موادی از قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و چگونگی برقراری و وصول عوارض و سایر وجوه از تولیدکنندگان کالا، ارائه دهندگان خدمات و کالاهای وارداتی مصوب ۱۳۸۱ و اصلاحیه بعدی آن و سایر قوانین و مقررات خاص و عام مغایر مربوط به دریافت هرگونه مالیات غیرمستقیم و عوارض بر واردات و تولید کالاها و ارائه خدمات لغو گردیده و برقراری و دریافت هرگونه مالیات غیرمستقیم و عوارض دیگر از تولیدکنندگان و واردکنندگان کالاها و ارائه دهندگان خدمات ممنوع بوده و حکم این ماده قوانین و مقررات مغایری را نیز که شمول قوانین و مقررات عمومی به آنها مستلزم ذکر نام یا تصریح نام است، شامل میشود. بنا بـه مراتب فـوق و با عنـایت بـه اینکـه موضوع ماده ۱۵ تعرفه عوارض و بهای خدمات سالهای ۱۳۹۴ الی ۱۴۰۰ شهرداری قم که تحت عنوان عـوارض بر محصولات محلی (سوهان) به تصویب شورای اسلامی این شهر رسیده، مشمول مالیات و عوارض است، بنابراین ماده ۱۵ تعرفه عوارض و بهای خدمات سالهای ۱۳۹۴ الی ۱۴۰۰ شهرداری قم خلاف قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و مواد ۱۳ و ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ از تاریخ تصویب ابطال میشود.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
معاون قضایی دیوان عدالت اداری ـ مهدی دربین