رای شماره ۲۵۰۰۳۴ هيات عمومی ديوان عدالت اداری
با موضوع: مصوبه شماره ۹۲۴۳/۴۰۰/۱۴۰۱ مورخ ۲۵/۴/۱۴۰۲ معاونت منابع انساني و پشتيباني شرکت مهندسي آب و فاضلاب کشور (مادر تخصصي) که متضمن تعيين ضوابطي در خصوص تبديل وضعيت ايثارگران است ابطال شد
بسمه تعالی
مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران
یک نسخه از رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با شماره دادنامه ۱۴۰۳۳۱۳۹۰۰۰۰۲۵۰۰۳۴ مورخ ۴/۲/۱۴۰۳ با موضوع: «مصوبه شماره ۹۲۴۳/۴۰۰/۱۴۰۱ مورخ ۲۵/۴/۱۴۰۲ معاونت منابع انسانی و پشتیبانی شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور (مادر تخصصی) که متضمن تعیین ضوابطی در خصوص تبدیل وضعیت ایثارگران است ابطال شد» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال میگردد.
مدیرکل هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ یداله اسمعیلی فرد
تاریخ دادنامه: ۱۴۰۳/۲/۴ شماره دادنامه: ۱۴۰۳۳۱۳۹۰۰۰۰۲۵۰۰۳۴
شماره پرونده: ۰۲۰۴۷۳۹
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای مسعود جعفری یادگارلو
طرف شکایت: سازمان اداری و استخدامی کشور ـ آب و فاضلاب استان آذربایجان غربی ـ شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور
موضوع شکایت و خواسته: ابطال نامه شماره ۱۴۰۱/۴۰۰/۹۲۴۳ مورخ ۱۴۰۱/۴/۲۵ سرپرست معاونت منابع انسانی و پشتیبانی شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور (مادر تخصصی)
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال نامه شماره ۱۴۰۱/۴۰۰/۹۲۴۳ مورخ ۱۴۰۱/۴/۲۵ سرپرست معاونت منابع انسانی و پشتیبانی شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور (مادر تخصصی) را خواستار شده و در مقام تبیین خواسته به طور خلاصه اعلام کرده است:
“به موجب بند (د) تبصره ۲۰ قانون بودجه سال ۱۴۰۰ و بند (و) تبصره ۲۰ قانون بودجه سال ۱۴۰۱ دستگاه های اجرایی مکلفند، نسبت به تبدیل وضعیت مشمولین ماده ۲۱ قانون یاد شده به استخدام رسمی اقدام نمایند. در این راستا دستورالعمل تبدیل وضعیت استخدامی ایثارگران توسط شرکت آب و فاضلاب کشور به تمام شرکتهای آب و فاضلاب استانی ابلاغ شده و النهایه به موجب الحاقیه به شماره ۱۴۰۰/۱۰۰/۲۳۹۳۴ ، دستورالعمل تبدیل وضعیت استخدامی ایثارگران اصلاح و تصریح گردیده که : «کارکنان طرف قرارداد با شرکتهای پیمانکاری، در قالب قراردادهای تأمین نیروی انسانی، حجمی، برون سپار و…. که فعالیتهای جاری شرکتهای آب و فاضلاب را به صورت تمام وقت به شرط بیمه پردازی انجام میدهند، با رعایت سایر شرایط تعیین شده در دستورالعمل، حائز شرایط لازم به منظور تبدیل وضعیت استخدامی در چهارچوب نامه ابلاغی از سوی معاونت تحقیقات و منابع انسانی وزارت نیرو خواهند بود…» ولی اینجانب را مشمول قانون و بخشنامه مربوطه ندانسته اند در حالی که اینجانب دقیقًا از نیروهای حجمی و طرف قرارداد با چندین شرکت میباشم که از سال ۱۳۹۰ تاکنون به عنوان مسئول اجرا و نقشه بردار، دفتر فنی و سرپرست کارگاه با شرکت آب و فاضلاب استان به صورت تمام وقت و با پرداخت حق بیمه مشغول به کار بوده ام.
قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران، قانونی عام الشمول بوده و بخشنامه های متعددی در راستای تسریع در اجرای قانون صادر شده است ولی متاسفانه دستگاه های اجرائی مشمول قانون از جمله متشاکی، به بهانههای مختلف از جمله با تفاسیر گوناگون از قانون و با تضییق مصادیق قانونی از اجرای قانون در چهارچوب دستورالعمل مشترک سازمانهای اداری و استخدامی کشور و برنامه و بودجه کشور استنکاف میورزند. بنده از سال ۱۳۹۰ تاکنون به عنوان نیروی حجمی و برون سپار شرکتهای پیمانکاری طرف قرارداد با شرکت آب و فاضلاب استان آذربایجان غربی در سمتهای مختلف و در امور جاری شرکت آب و فاضلاب (احداث خط انتقال فاضلاب ارومیه، احداث شبکه فاضلاب ماکو، همسطح سازی دریچه های فاضلاب، نصب انشعابات آب و فاضلاب ارومیه و…) مشغول به کار بوده ام و موارد یاد شده دقیقا از امور جاری شرکت آب و فاضلاب میباشد و نکته مهم اینکه شرح وظایف بنده در قرارداد منعقده با شرکت پیمانکاری، مدیریت کارگاه و انجام امور اداری و دفتری پروژه نصب انشعابات آب و فاضلاب شهر ارومیه میباشد ولیکن متشاکی صرفا به عنوان شغلی «سرپرست کارگاه» تشبث جسته و مدعی میباشد که اشتغال بنده از امور جاری شرکت آب و فاضلاب نمیباشد در حالی که شرکت پیمانکاری مربوطه دقیقا امور جاری شرکت آب و فاضلاب را انجام میدهد و اینجانب فارغ از عنوان سمت فعلی که در هر قراردادی امکان تغییر آن وجود دارد، کما اینکه در قراردادهای مربوط به سالهای گذشته به عنوان مسئول اجرا و نقشهبردار و دفتر فنی و… مشغول به فعالیت بوده ام، به عنوان زیرمجموعه شرکت پیمانکاری همان امور جاری شرکت آب و فاضلاب را انجام میدهم. ضمنًا قرارداد منعقده با شرکت پیمانکار مربوطه تحت شمول قانون کار نیز قرار میگیرد که حسب ماده ۳ بخشنامه شماره ۶۹۴۰۵ مورخ ۱۴۰۰/۱۲/۹ سازمان اداری و استخدامی کشور و سازمان برنامه و بودجه کشور، پیشبینی لازم درخصوص نیروهای مشمول قانون کار نیز صورت گرفته است. بنا به مراتب ملاحظه میگردد با مصوبه شماره ۱۴۰۱/۴۰۰/۹۲۴۳ مصادیق قانونی را تضییق نموده و موجبات محرومیت بخشی از ایثارگران از حقوق قانونی را فراهم کرده اند و منظور قانونگذار نقض شده زیرا موجبات تبعیض بین ایثارگران در اجرای قانون جامع خدمات رسانی را فراهم کرده اند بنا به مراتب معروضی تقاضای رسیدگی و صدور حکم شایسته مورد استدعا میباشد.”
متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر میباشد:
“نامه شماره ۱۴۰۱/۴۰۰/۹۲۴۳ مورخ ۱۴۰۱/۴/۲۵ سرپرست معاونت منابع انسانی و پشتیبانی شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور (مادر تخصصی)
مدیران محترم عامل شرکتهای آب و فاضلاب کشور
موضوع: تبدیل وضعیت استخدامی ایثارگران مشمول بند «د» و «و» تبصره ۲۰ قانون بودجه
با سلام و احترام
پیرو نامه شماره ۱۴۰۰/۱۱/۲۳۹۳۴ مورخ ۱۴۰۰/۱۲/۱۴ ریاست محترم مجمع عمومی در ارتباط با الحاقیه دستورالعمل تبدیل وضعیت استخدامی ایثارگران موضوع بخشنامه شماره ۱۳۷۵۱ مورخ ۱۴۰۰/۳/۱۹ سازمان اداری و استخدامی کشور و سازمان برنامه ریزی و بودجه کشور و با توجه به تصمیمات متخذه در کمیته سرمایه انسانی شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور در خصوص تعیین مصادیق مشمولین بند «د» تبصره ۲۰ قانون بودجه سال ۱۴۰۰ بدین وسیله نسبت به تبدیل وضعیت استخدامی ایثارگران شاغل مشمول به شرح ذیل که به صورت تمام وقت اشتغال به کار داشته اند با رعایت بودجه مصوب اقدام لازم به عمل آید.
۱ـ متصدیان، کارشناسان پاسخ گوی مرکز پیام ۱۲۲ ۲ـ تکنسین، کارشناسان فنی تصفیه خانه ها و تأسیسات ۳ـ متصدیان و کارشناسان امور اداری و اپراتوری خدمات مشترکین ۴ـ تکنسین و کارشناسان آزمایشگاه های خدمات کنترل کیفی ۵ ـ نگهبانان ۶ ـ خدمات عمومی (آبدارچی، نظافت چی) ۷ ـ مأمور قرائت و مأمور وصول مطالبات ۸ ـ استاد کار و کارگران حوادث و اتفاقات ۹ ـ رانندگانی که به صورت تمام وقت در اختیار شرکت بوده اند و بیمه پرداختی آنان توسط شرکت پیمانکاری دستگاه به صورت کامل پرداخت شده و همچنین قراردادهای آنان ماهیت تأمین نیروی انسانی داشته، مشمول این مصوبه میباشند (رانندگانی که خودروی آنان اجاره گردیده است مشمول این بند نمیباشند) ۱۰ـ آبدارانی که به صورت تمام وقت با شرکت قرارداد دارند. مقرر فرمائید در چهارچوب این مصوبه به نحوی اقدام گردد که حداکثر تا تاریخ ۱۴۰۱/۵/۳۱ پرونده تمامی مشمولین جهت طی مراحل اداری اخذ و رسید تحویل مدارک که قبلاً طی نامه شماره ۱۴۰۰/۴۰۰/۲۴۴۰۷ مورخ ۱۴۰۰/۱۲/۱۷ ابلاغ گردید در اختیار متقاضی قرار گیرد. ـ سرپرست معاونت منابع انسانی و پشتیبانی”
در پاسخ به شکایت مذکور، شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور به موجب لایحه ای که به شماره ۳۶۰۸۶۹۱ مورخ ۱۴۰۲/۸/۱۳ ثبت در دفتر هیأت عمومی دیوان عدالت اداری شده است توضیح داده است:
“۱ـ شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور (مادرتخصصی) شرکتی دولتی است و ۱۰۰ % سهام آن متعلق به دولت میباشد و به صورت کاملاً دولتی اداره میشود و به استناد مواد ۲ و ۴ اساسنامه شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور «شرکت دارای شخصیت حقوقی مستقل بوده و به صورت شرکت سهامی (خاص) اداره میشود.
۲ـ شرکتهای آب و فاضلاب (از جمله شرکت آب و فاضلاب استان آذربایجان غربی)، به استناد مفاد اساسنامه و تبصره ذیل ماده ۳ قانون تشکیل شرکتهای آب وفاضلاب، دارای ماهیت غیر دولتی بوده و بصورت مستقل و طبق قانون تجارت اداره میگردد و به لحاظ قوانین و مقررات استخدامی نیز تابع قانون کار میباشد.
۳ـ بنا بر استعلام از شرکت آبفای آذربایجان غربی، نامبرده جزو نیروهای حجمی در وظایف غیر اصلی و برون سپار بوده و در وظایف جاری شرکت مشغول به کار نمیباشد، شغل مشارالیه در قراردادها صراحتًا سرپرست کارگاه بوده و مسئولیت امور اداری و امور محوله پیمانکار در محل اجرای پروژه به عهده ایشان بوده و با توجه به مفاد ماده فوق الذکر عنوان «سرپرست کارگاه» با هیچ یک از فعالیتهای جاری شرکتها منطبق نمیباشد. بنابراین جزء هیچ کدام از مصادیق تبدیل وضعیت ایثارگران نمیباشد.
۴ـ بخشنامه ۱۳۷۵۸ مورخ ۱۴۰۰/۳/۱۹ سازمان اداری و استخدامی کشور و سازمان برنامه و بودجه کشور به دستگاه های اجرایی موضوع ماده ۵ قانون مدیریت خدمات کشوری ابلاغ گردیده است، قابل تسری به افرادی است که در زمان تصویب قانون ۱۳۹۹/۱۲/۲۶ به صورت تمام وقت در فعالیتهای جاری (اصلی) دستگاه های مربوطه مشغول به خدمت بوده باشد. با توجه به ماهیت غیردولتی شرکتهای آبفا و عدم شمول بخشنامه مورد نظر به مجموعه شرکتهای آب و فاضلاب استانی، درخواست مشارالیه به منظور تبدیل وضعیت استخدامی به استناد بخشنامه ذکر گردیده قابل پذیرش نمیباشد.
۵ ـ ضوابط مورد عمل در خصوص تبدیل وضعیت استخدامی ایثارگران در سطح شرکتهای وابسته وزارت نیرو طی بخشنامه ۱۴۰۰/۲۳۱۳۹/۵۰/۱۰۰ مورخ ۱۴۰۰/۴/۲۲ وزیر نیرو در ارتباط با شرکتهای غیر دولتی زیرمجموعه به شرکتهای تخصصی مادر ابلاغ گردیده و ضمن مشخص نمودن چهارچوبی مشخص، تشخیص مصادیق مشمولین را به هیأت مدیره های شرکت تخصصی مادر واگذار نموده است.
۶ ـ هیأت مدیره شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور با توجه به مفاد بخشنامه ابلاغی از سوی وزیر نیرو نسبت به تعیین مصادیق بخشنامه در خصوص شرکتهای غیر دولتی اقدام نموده و موارد را طی نامه ۱۴۰۰/۱۰/۱۱۵۳۷ مورخ ۱۴۰۰/۷/۳ ریاست مجمع عمومی شرکتهای آب و فاضلاب به شرکتهای زیر مجموعه اعلام نموده است.
۷ـ بر اساس دستورالعمل ابلاغی حداقل شرایط تعیین گردیده برای تبدیل وضعیت ایثارگران شاغل در سطح شرکتهای آب و فاضلاب (غیردولتی مشمول قانون کار) به شرح موارد مندرج در بندهای زیر میباشد :
ـ کارکنان طرف قرارداد با شرکتهای پیمانکاری که در قالب قراردادهای تأمین نیروی انسانی، حجمی و نیروهای قراردادهای طرحهای تملک دارائی های سرمایه ای (فصل ۷ موافقت نامه ها که اعتبار لازم برای اشتغال به کار آنان پیشبینی شده است) که وظایف اصلی شرکتهای آب و فاضلاب را در قالب پست سازمانی مصوب، انجام میدهند با رعایت سایر شرایط تعیین گردیده در دستورالعمل مورد نظر، حائز شرایط لازم به منظور تبدیل وضعیت استخدامی در چهارچوب بخشنامه ابلاغی از سوی وزیر میباشند.
ـ نیروهای مشمول که دارای شرایط پیش گفته در بند یاد شده میباشند میبایست در زمان تصویب قانون ۱۳۹۹/۱۲/۲۶ دارای قرارداد با شرکتهای پیمانکاری طرف قرارداد با شرکتهای آب و فاضلاب بوده و یا در قالب قراردادهای طرحهای تملک دارائی های سرمایه ای طرف قرارداد با شرکتهای آب و فاضلاب باشند و فعالیت آنان در حال حاضر نیز ادامه دار باشد.
ـ مشمولین می بایست دارای حداقل شرایط عمومی و اختصاصی متناسب با پست سازمانی موجود در ساختار سازمانی مصوب شرکتهای آب و فاضلاب باشند.
ـ مشمولین می بایست در زمان تصویب قانون ۱۳۹۹/۱۲/۲۶ وظایف اصلی شرکتهای آب و فاضلاب را در قالب پست سازمانی مصوب عهده دار باشند و هر گونه تغییر در وظایف محوله پس از تاریخ ذکر شده قابل پذیرش نخواهد بود.
ـ مشمولین می بایست دارای سابقه پرداخت بیمه بوده و گواهی مرتبط با پرداخت حق بیمه را برای سابقه کاری، ارائه نماید. لذا با عنایت به مراتب مذکور تقاضای رسیدگی وفق قوانین و صدور قرار رد شکایت مورد استدعاست.”
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۴۰۳/۲/۴ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی هیأت عمومی
با توجه به اینکه در اساسنامه شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور موضوع تصویبنامه شماره ۶۱۷۶۱ ت ۲۸۱۷۶ هـ مورخ ۵/۱۲/۱۳۸۱ هیأت وزیران اختیاری مبنی بر وضع مقرره در ارتباط با امور استخدامی شرکتهای آب و فاضلاب به شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور اعطاء نگردیده است، بنابراین مصوبه شماره ۹۲۴۳/۴۰۰/۱۴۰۱ مورخ ۲۵/۴/۱۴۰۲ معاونت منابع انسانی و پشتیبانی شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور (مادر تخصصی) که متضمن تعیین ضوابطی درخصوص تبدیل وضعیت ایثارگران است، خارج از حدود اختیار مرجع تصویب کننده آن بوده و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال میشود. این رأی براساس ماده ۹۳ قانون دیوان عدالت اداری (اصلاحی مصوب ۱۰/۲/۱۴۰۲) در رسیدگی و تصمیم گیری مراجع قضایی و اداری معتبر و ملاک عمل است.
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ حکمتعلی مظفری