رای شماره ۱۷۰ هیات عمومی دیوان عدالت اداری

با موضوع: ابطال نامه شماره ۵۶۰۶۴۷ ـ ۱۳۹۸/۹/۲۴ رئیس امور حقوقی و مجلس سازمان اداری و استخدامی کشور و نامه شماره ۷۱۰/۱۲۶۳۰۲ ـ ۱۳۹۸/۷/۱۳ مدیرکل امور اداری و تشکیلات وزارت آموزش و پرورش و نامه شماره ۲۲۰۰/۱۱۳۱۵۵/۶۸۰ ـ ۱۳۹۸/۷/۳۰ اداره کل آموزش و پرورش استان خراسان جنوبی 

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران

یک نسخه از رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ۱۴۰۰۰۹۹۷۰۹۰۵۸۱۰۱۷۰ مورخ ۱۴۰۰/۱/۲۴ با موضوع: «ابطال نامه شماره ۵۶۰۶۴۷ـ ۱۳۹۸/۹/۲۴ رئیس امور حقوقی و مجلس سازمان اداری و استخدامی کشور و نامه شماره ۷۱۰/۱۲۶۳۰۲ ـ ۱۳۹۸/۷/۱۳ مدیرکل امور اداری و تشکیلات وزارت آموزش و پرورش و نامه شماره ۲۲۰۰/۱۱۳۱۵۵/۶۸۰ ـ ۱۳۹۸/۷/۳۰ اداره کل آموزش و پرورش استان خراسان جنوبی» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال میگردد.

مدیرکل هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مهدی دربین

تاریخ دادنامه: ۱۴۰۰/۱/۲۴ شماره دادنامه: ۱۷۰ شماره پرونده: ۹۸۰۴۲۵۰

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: سازمان بهزیستی کشور

موضوع شکایت و خواسته: ابطال ۱ـ نامه شماره ۵۶۰۶۴۷ـ ۱۳۹۸/۹/۲۴ رئیس امور حقوقی و مجلس سازمان اداری و استخدامی کشور ۲ـ نامه شماره ۷۱۰/۱۲۶۳۰۲ ـ ۱۳۹۸/۷/۱۳ مدیرکل امور اداری و تشکیلات وزارت آموزش و پرورش ۳ـ نامه شماره ۲۲۰۰/۱۱۳۱۵۵/۶۸۰ ـ ۱۳۹۸/۷/۳۰ اداره کل آموزش و پرورش استان خراسان جنوبی

گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال ۱ـ نامه شماره ۵۶۰۶۴۷ـ ۱۳۹۸/۹/۲۴ رئیس امور حقوقی و مجلس سازمان اداری و استخدامی کشور ۲ـ نامه شماره ۷۱۰/۱۲۶۳۰۲ ـ ۱۳۹۸/۷/۱۳ مدیرکل امور اداری و تشکیلات وزارت آموزش و پرورش ۳ـ نامه شماره ۲۲۰۰/۱۱۳۱۵۵/۶۸۰ ـ ۱۳۹۸/۷/۳۰ اداره کل آموزش و پرورش استان خراسان جنوبی را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

” وزارت آموزش و پرورش به استناد نامه شماره ۵۴۰۶۴۷ـ ۱۳۹۸/۹/۲۴ رئیس امور حقوقی و مجلس سازمان اداری و استخدامی کشور از اجرای ماده ۲۸ قانون حمایت از معلولان مصوب ۱۳۹۶/۱۲/۲۰ مجلس شورای اسالمی استنکاف مینماید و به بند (ز) ماده ۴۲ قانون مدیریت خدمات کشوری استناد مینماید که (با توجه به وظایف خطیر معلمی تدریس شغل معلمی توسط افراد دارای معلولیت شدید و خیلی شدید عملاً امکانپذیر نمیباشد) لکن به استناد ماده ۵ آیین نامه اجرایی بند (ز) ماده ۴۲ که اشعار میدارد:

استخدام جانبازان و معلولان به شرط آن که به تشخیص بنیاد شهید و امور ایثارگران و سازمان بهزیستی کشور (حسب مورد) جانباز و معلولیت مانع از ماموریتهای کاری آنها نمیباشد بلامانع است «توجهی ننموده است علی ایحال با عنایت به نامه شماره ۹۷۴۳/الف ـ ۱۳۹۸/۹/۲۴ مدیرعامل شبکه تشکلهای نابینایان و کمبینایان کشور (چاووش) همچنین نامه شماره ۷۱۹/۹۸/۱۵۷۱۷ـ ۱۳۹۸/۸/۲ اداره کل بهزیستی استان خراسان جنوبی ابطال نامه شماره ۷۱۰/۱۲۶۳۰۲ ـ ۱۳۹۸/۷/۱۳ مدیرکل امور اداری و تشکیلات وزارت آموزش و پرورش همچنین نامه شماره ۵۴۰۶۴۷ـ ۱۳۹۸/۹/۲۴ رئیس امور حقوقی مجلس سازمان اداری و استخدامی کشور به دلیل مغایرت با قوانین مورد استدعاست. “

متن مقرره های مورد اعتراض به شرح زیر است:

” ۱ـ نامه شماره ۵۴۰۶۴۷ـ ۱۳۹۸/۹/۲۴ رییس امور حقوقی و مجلس سازمان اداری و استخدامی:

جناب آقای دکتر نفریه

معاون محترم امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور

در خصوص موضوع مطروحه (کاهش ساعات کار معلولین شدید و خیلی شدید وزارت آموزش و پرورش)، به لحاظ ارتباط موضوع با امور مدیریت مشاغل و نظامهای پرداخت این سازمان، با امور مزبور نیز هماهنگی به عمل آمد که نهایتًا این نتیجه حاصل گردید که با عنایت به اینکه تصدی شغل معلمی توسط افرادی که دارای معلولیت شدید و خیلی شدید موضوع ماده ۲۸ قانون حمایت از معلولان مصوب ۱۳۹۶ مجلس شورای اسلامی میباشند، با توجه به وظایف خطیر شغل معلمی و تدریس عملاً امکانپذیر نمیباشد و در شرایط احراز شغل معلمان نیز بر دارا بودن سلامت جسمانی تاکید شده و بند (ز) ماده ۴۲ قانون مدیریت خدمات کشوری و آیین نامه مربوطه آن نیز گواه بر مدعاست. لذا تصدی شغل معلمی توسط افراد مزبور و تسری کاهش ساعات مورد درخواست به ایشان محل تأمل است. ـ (رئیس امور حقوقی و مجلس سازمان اداری و استخدامی)

۲ـ نامه شماره ۷۱۰/۱۲۶۳۰۲ ـ ۱۳۹۸/۷/۱۳ مدیرکل امور اداری و تشکیلات وزارت آموزش و پرورش:

برادر گرامی جناب آقای واقعی

مدیرکل محترم آموزش و پرورش استان خراسان جنوبی بازگشت به نامه شماره ۲۲۰۰/۱۱۱۳۶۸/۶۸۰ ـ ۱۳۹۸/۷/۴ در خصوص اجرای ماده ۲۸ قانون حمایت از همکاران دارای معلولیت شدید و خیلی شدید اعلام میدارد؛ با عنایت به این که امور حقوقی و قوانین سازمان امور اداری و استخدامی کشور به صراحت اعلام نموده با توجه به وظایف خطیر شغل معلمی و تدریس، امکان اجرای موارد ذکر شده در ماده ۲۸ قانون مذکور امکانپذیر نمیباشد و با توجه به این که در شرایط احراز مشاغل معلمان، سلامت جسمانی افراد مورد تاکید میباشد؛ لذا امکان اجابت درخواست افراد مورد نظر در حال حاضر میسور نمیباشد. (مدیرکل امور اداری و تشکیلات وزارت آموزش و پرورش)

۳ـ نامه شماره ۲۲۰۰/۱۱۳۱۵۵/۶۸۰ ـ ۱۳۹۸/۷/۳۰ اداره کل آموزش و پرورش استان خراسان جنوبی

به: مدیر کل محترم بهزیستی استان خراسان جنوبی

موضوع: ماده ۲۸ قانون حمایت از حقوق معلولان

با سلام و احترام، در پاسخ به نامه شماره ۷۱۹/۹۸/۱۵۱۷۰ـ ۱۳۹۸/۷/۲۵ آن اداره کل در خصوص استفاده خانم مریم بهدانی از مزایای ماده ۲۸ قانون حمایت از حقوق معلولان اعلام میدارد؛ به استناد نامه ۷۱۰/۱۲۶۳۰۲ ـ ۱۳۹۸/۷/۱۳ اداره کل امور اداری و تشکیلات وزارت آموزش و پرورش امکان بهره مندی همکاران دارای معلولیت از مزایای ماده ۲۸ قانون حمایت از حقوق معلولان در حال حاضر میسر نمیباشد. ـ اداره کل آموزش و پرورش استان خراسان جنوبی “

در پاسخ به شکایت مذکور، اداره کل آموزش و پرورش استان خراسان جنوبی به موجب نامه شماره ۲۲۰۰/۱۲۴۸۶۲/۱۶۰ ـ ۱۳۹۹/۱/۲۴ به طور خلاصه توضیح داده است که:

” مطابق ماده ۴۱ و بند (ز) ماده ۴۲ قانون مدیریت خدمات کشوری مقرر شده داشتن سلامت جسمانی و روانی و توانایی برای انجام کاری که استخدام میشوند بر اساس آیین نامه ای است که به پیشنهاد سازمان به تصویب هیأت وزیران میرسد، بندهای ۱ و ۳ مصوبه سال ۱۳۸۵ هیأت وزیران دستگاههای اجرایی را موظف کرده سلامت جسمانی و روانی و توانایی انجام کار داوطلبان استخدام را برای پستهای مورد نظر از طریق آزمون علمی و مصاحبه تخصصی و معاینات پزشکی مورد سنجش قرار داده و احراز نمایند. از سوی دیگر وزارت آموزش و پرورش با استناد به پاسخ استعلام سازمان اداری و استخدامی کشور به شماره ۵۴۰۶۴۷۰ ـ ۱۳۹۸/۹/۲۴ به صدور مقررات مورد شکایت اقدام کرده است و همچنین معلم و مربی در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به فردی اطلاق میشود که رسالت خطیر تربیت دانش آموزان را در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی بر عهده دارد و از شرایط احراز شغل معلمی، وجود سلامت جسمانی است و افراد دارای معلولیت شدید و خیلی شدید توانایی جسمانی لازم برای عهده دار شدن شغل خطیر معلمی را ندارند. “

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۴۰۰/۱/۲۴ با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

با توجه به اینکه اولاً: به موجب ماده ۸۷ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب سال ۱۳۸۶ ساعات کار کارمندان دولت چهل و چهار (۴۴) ساعت در هفته میباشد و به موجب ماده ۲۸ قانون حمایت از حقوق معلولان مصوب سال ۱۳۹۶ دستگاههای مشمول مکلفند ساعات کار هفتگی شاغلان دارای معلولیت‌های شدید و خیلی شدید را ده ساعت کاهش دهند، بنابراین چنانچه خدمت هفتگی کارمند دارای معلولیت شدید یا خیلی شدید به جهات دیگری مانند اخذ مرخصی یا خدمت نیمه وقت کمتر از ساعات موظف هفتگی باشد، بنابر اصل تناسب به همان نسبت (۱۰ ساعت نسبت به ۴۴ ساعت) از تقلیل ساعت کاری موضوع ماده ۲۸ قانون حمایت از حقوق معلولان برخوردار خواهد شد. ثانیًا: به موجب ماده ۸۷ قانون ذکر شده، میزان ساعات تدریس معلمان و اعضای هیأت علمی از ساعات موظف در طرح طبقه بندی مشاغل ذیربط تعیین میشود و مطابق ماده۳ دستورالعمل میزان ساعت تدریس هفتگی شاغلین طرح طبقه بندی مشاغل معلمان موضوع مصوبه شماره ۴۳۰۷۵/۹۱/۲۲۰ ـ ۱۳۹۱/۱۱/۲۴ شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی، خدمت تمام وقت معلمان بین ۲۴ تا ۳۰ ساعت در هفته میباشد. بنابراین مستفاد از قوانین و مقررات مذکور، معلمان دارای معلولیت‌های شدید و خیلی شدید به موجب اصل تناسب و بسته به میزان ساعت کاری از تقلیل ساعات کاری موضوع ماده ۲۸ قانون حمایت از حقوق معلولان برخوردارند و بخشنامه های مورد شکایت از این حیث که کاهش ساعت کار هفتگی معلولان شاغل در مشاغل آموزشی را میسر ندانسته است به علت مغایرت با قانون مستند به بند ۱ ماده۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال میشود.

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

معاون قضایی دیوان عدالت اداری ـ احمد درزی رامندی