رای شماره ۱۴۲۶ هیات عمومی دیوان عدالت اداری

با موضوع: ابطال بند ۲ تعرفه شماره ۲۱ـ ۲ سال ۱۳۹۶ ،بند ۲ تعرفه شماره ۱۹ ـ ۲ سال ۱۳۹۷ ،بند ۲ تعرفه شماره ۱۷ ـ ۲ سال ۱۳۹۸ ،بند ۲ تعرفه شماره ۱۷ ـ ۲ سال ۱۳۹۹ ،بند (الف) ماده ۷ و تبصره ۱ بند (ب) ماده ۷ سال ۱۳۹۶ ،بند (الف) و تبصره ۱ بند (ب) ماده ۱۴ سال ۱۳۹۷ ،بند (الف) و تبصره ۱ بند (ب) ماده ۱۳ سال ۱۳۹۸ و بند (الف) و تبصره ۱ بند (ب) ماده ۱۳ سال ۱۳۹۹ از تعرفه عوارض و بهای خدمات محلی مصوب شورای اسلامی شهر بوکان از تاریخ تصویب

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران

یک نسخه از رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ۱۴۰۰۰۹۹۷۰۹۰۵۸۱۱۴۲۶ مورخ ۶/۶/ ۱۴۰۰ با موضوع: «ابطال بند ۲ تعرفه شماره ۲۱ـ ۲ سال ۱۳۹۶ ،بند ۲ تعرفه شماره ۱۹ ـ ۲ سال ۱۳۹۷ ،بند ۲ تعرفه شماره ۱۷ ـ ۲ سال ۱۳۹۸ ،بند ۲ تعرفه شماره ۱۷ ـ ۲ سال ۱۳۹۹ ،بند (الف) ماده ۷ و تبصره ۱ بند (ب) ماده ۷ سال ۱۳۹۶ ،بند (الف) و تبصره ۱ بند (ب) ماده ۱۴ سال ۱۳۹۷، بند (الف) و تبصره ۱ بند (ب) ماده ۱۳ سال ۱۳۹۸ و بند (الف) و تبصره ۱ بند (ب) ماده ۱۳ سال ۱۳۹۹ از تعرفه عوارض و بهای خدمات محلی مصوب شورای اسلامی شهر بوکان از تاریخ تصویب» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال میگردد.

مدیرکل هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ یدالله اسمعیلی فرد

تاریخ دادنامه: ۱۴۰۰/۶/۶ شماره دادنامه: ۱۴۲۶ شماره پرونده: ۹۹۰۲۴۷۵

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقای صلاح الدین رنجبری بلوز

موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند (الف) ماده ماده ۷ و تبصره ۱ بند (ب) ماده ۷ از تعرفه عوارض و بهای خدمات محلی سال ۱۳۹۶ ،بند (الف) و تبصره ۱ بند (ب) ماده ۱۴ از تعرفه عوارض و بهای خدمات محلی سال ۱۳۹۷ ،بند (الف) و تبصره ۱ بند (ب) ماده ۱۳ از تعرفه عوارض و بهای خدمات محلی سال ۱۳۹۸ و بند (الف) و تبصره ۱ بند (ب) ماده ۱۳ از تعرفه عوارض و بهای خدمات محلی سال ۱۳۹۹ شهرداری بوکان

گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال موارد خواسته شده در ستون موضوع شکایت و خواسته را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته به طور خلاصه اعلام کرده است که:

“در سال ۱۳۹۸ زمینی به مساحت ۳۳۴/۷۳ مترمربع پلاک ثبتی بخش ۱۷ بوکان از خانم نسرین حسینی اصل خریداری نموده قبل از انتقال سند به استناد وکالت نامه درخواست صدور پروانه ساختمانی به نام فروشنده نمودم و کلیه عوارضات توسط اینجانب به حساب شهرداری واریز که مبلغ ۲۵۱/۳۹۸/۹۸۸ ریال بابت هزینه آماده سازی از قبیل بتن معابر و پیاده رو، زیرسازی، آسفالت، جدول پاکاتیو، جدول دو طرفه جوب و فضای سبز اخذ گردیده در سال ۱۳۷۸ برابر صورت جلسه تفکیکی دفترخانه اسناد رسمی ۱۲ بوکان از شهرداری استعلام و شهرداری طی نامه ۱۳۷۸/۸/۱۹ اعلام کرده ملک به مالکیت بنیاد شهید در حق خانم نسرین حسینی اصل با توجه به طرح هادی در مسیر طرح عمرانی قرار نداشته و با شهرداری مفاصاحساب نموده است. شورای اسلامی شهر در راستای قانون تشکیلات، وظایف و … خارج از حیطه و اختیارات خود اقدام به تصویب مصوبه غیرقانونی مبنی بر اخذ هزینه های آماده سازی و فضای سبز از مرتبطین نموده و ابطال آن را از تاریخ تصویب درخواست کرده و به استناد ماده ۴ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب سال ۸۰ و تبصره ۳ ماده ۶۲ قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه سال ۱۳۸۹ و ماده ۱ قانون نوسازی و عمران شهری مصوب سال ۱۳۴۷ و اصلاحیه های بعدی و تبصره ۴ ماده ۴ لایحه قانونی حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها مصوب سال ۱۳۵۹ و اصلاحات سال ۱۳۸۸ مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام و … درخواست ابطال آن را خواسته است. با عنایت به مراتب فوق و با توجه به قوانین جاری و اعمال ماده ۹۲ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری و آراء مذکور هیأت عمومی دیوان تقاضای رسیدگی و ابطال مصوبات شورای اسلامی شهر بوکان را از زمان تصویب از قضات معزز دیوان را دارم.”

متن مقرره های مورد اعتراض به شرح زیر است:

“۱ـ ابطال بند ۲ تعرفه شماره ۲۱ـ ۲ عوارض و بهاء خدمات محلی سال ۹۶ ـ عوارض فضای سبز

۲ـ ابطال بند ۲ تعرفه شماره ۱۹ ـ ۲ عوارض و بهاء خدمات محلی سال ۹۷ ـ عوارض فضای سبز

۳ـ ابطال بند ۲ تعرفه شماره ۱۷ ـ ۲ عوارض و بهاء خدمات محلی سال ۹۸ ـ عوارض فضای سبز

۴ـ ابطال بند ۲ تعرفه شماره ۱۷ ـ ۲ عوارض و بهاء خدمات محلی سال ۹۹ ـ عوارض فضای سبز

۵ ـ ابطال بند (الف) ماده واحده ماده ۷ تعرفه عوارض و بهاء خدمات محلی سال ۹۶ هزینه های آماده سازی

ماده ۷ :هزینه های آماده سازی و ترمیم حفاری

الف: ماده واحده: هزینه های خدمات آماده سازی و جدول و آسفالت و بتن معابر به عهده تفکیک کننده بوده و به صورت یکجا در هنگام تفکیک و یا برای هر یک از قطعات به هنگام صدور پروانه ساختمانی یا پایانکار یا گواهی مفاصاحساب محاسبه و اخذ خواهد گردید.

مبنای محاسبه هزینه های مذکور یا ۶۰ %فهرست بهای اعلامی سال ۱۳۹۴ و یا به شرح زیر:

بتن معابر و پیاده رو هر مترمربع مبلغ ۹۰۰۰۰ ریال                               زیرسازی هر مترمربع مبلغ ۳۰۰۰۰ ریال

آسفالت یک رویه و دو هر مترمربع مبلغ ۱۰۰۰۰۰ ریال                           جدول پاکاتیو هر مترمربع مبلغ ۱۳۰۰۰۰ ریال

جدول دو طرفه (جوب) متر طول مبلغ ۳۰۰۰۰۰ ریال                           رفیوژ یا تک جدول هر متر طول مبلغ ۱۰۰۰۰۰ ریال

فضای سبز هر مترمربع مبلغ ۳۰۰۰۰ ریال

۶ ـ ابطال تبصره یک بند (ب) ماده ۷ تعرفه عوارض و بهاء خدمات محلی سال ۹۶ شهرداری بوکان:

تبصره ۱ :در کوچه های قدیمی چنانچه نیاز به آسفالت مجدد کل کوچه باشد ۵۰ درصد سهم شهرداری و ۵۰ درصد سهم اهالی کوچه

۷ـ ابطال بند (الف) ماده ۱۴ تعرفه عوارض و بهاء خدمات محلی سال ۹۷ هزینه های آماده سازی شهرداری بوکان:

ماده ۷ :هزینه های آماده سازی و ترمیم حفاری

الف: ماده واحده: هزینه های خدمات آماده سازی، جدول، آسفالت و بتن معابر به عهده تفکیک کننده بوده و به صورت یکجا در هنگام تفکیک و یا برای هر یک از قطعات به هنگام صدور پروانه ساختمانی یا پایانکار یا گواهی مفاصاحساب محاسبه و اخذ خواهد گردید.

مبنای محاسبه هزینه های مذکور به شرح زیر میباشد:

بتن معابر و پیاده رو هر مترمربع مبلغ ۲۰۰/۰۰۰ ریال                               زیرسازی هر مترمربع مبلغ ۸۰/۰۰۰ ریال

آسفالت هر مترمربع مبلغ ۳۵۰/۰۰۰ ریال                                                 جدول پاکاتیو هر مترمربع مبلغ ۳۰۰/۰۰۰ ریال

جدول دو طرفه (جوب) هر متر طول مبلغ ۵۰۰/۰۰۰ ریال                       رفیوژ یا تک جدول هر متر طول مبلغ ۲۵۰/۰۰۰ریال

فضای سبز هر مترمربع مبلغ ۸۰/۰۰۰ ریال

۸ ـ ابطال تبصره یک بند (ب) ماده ۱۴ تعرفه عوارض و بهاء خدمات محلی سال ۹۷ شهرداری بوکان:

تبصره ۱ :در کوچه های قدیمی چنانچه نیاز به آسفالت مجدد کل کوچه باشد ۵۰ درصد سهم شهرداری و ۵۰ درصد سهم اهالی کوچه

۹ـ ابطال بند (الف) ماده ۱۳ تعرفه عوارض و بهاء خدمات محلی سال ۹۸ هزینه های آماده سازی شهرداری بوکان:

ماده ۷ :هزینه های آماده سازی و ترمیم حفاری

الف: ماده واحده: هزینه های خدمات آماده سازی، جدول، آسفالت و بتن معابر به عهده تفکیک کننده بوده و به صورت یکجا در هنگام تفکیک و یا برای هر یک از قطعات به هنگام صدور پروانه ساختمانی یا پایانکار یا گواهی مفاصاحساب محاسبه و اخذ خواهد گردید.

مبنای محاسبه هزینه های مذکور به شرح زیر میباشد:

بتن معابر و پیاده رو هر مترمربع مبلغ ۳۵۰/۰۰۰ ریال                              زیرسازی هر مترمربع مبلغ ۱۹۰/۰۰۰ ریال

آسفالت هر مترمربع مبلغ ۴۸۰/۰۰۰ریال                                                   جدول پاکاتیو هر مترمربع مبلغ ۷۰۰/۰۰۰ ریال

جدول دو طرفه (جوب) هر متر طول مبلغ ۹۰۰/۰۰۰ ریال                        رفیوژ یا تک جدول هر متر طول مبلغ ۵۰۰/۰۰۰ ریال

فضای سبز هر مترمربع مبلغ ۱۵۰/۰۰۰ ریال

۱۰ـ ابطال تبصره یک بند (ب) ماده ۱۳ تعرفه عوارض و بهاء خدمات محلی سال ۹۸ شهرداری بوکان:

تبصره ۱ :در کوچه های قدیمی چنانچه نیاز به آسفالت مجدد کل کوچه باشد ۵۰ درصد سهم شهرداری و ۵۰ درصد سهم اهالی کوچه و ادارات خدمات رسان خواهد بود

۱۱ـ ابطال بند (الف) ماده ۱۳ تعرفه عوارض و بهاء خدمات محلی سال ۹۹ هزینه های آماده سازی شهرداری بوکان:

ماده ۷ :هزینه های آماده سازی و ترمیم حفاری

الف: ماده واحده: هزینه های خدمات آماده سازی، جدول، آسفالت و بتن معابر به عهده تفکیک کننده بوده و به صورت یکجا در هنگام تفکیک و یا برای هر یک از قطعات به هنگام صدور پروانه ساختمانی یا پایانکار یا گواهی مفاصاحساب محاسبه و اخذ خواهد گردید.

مبنای محاسبه هزینه های مذکور به شرح زیر میباشد:

بتن معابر و پیاده رو هر مترمربع مبلغ ۳۵۰/۰۰۰ ریال                             زیرسازی هر مترمربع مبلغ ۱۹۰/۰۰۰ ریال

آسفالت مترمربع مبلغ ۴۸۰/۰۰۰ ریال                                                     جدول پاکاتیو هر مترمربع مبلغ ۷۰۰/۰۰۰ ریال

جدول دو طرفه (جوب) هر متر طول مبلغ ۹۰۰/۰۰۰ ریال                       رفیوژ یا تک جدول هر متر طول مبلغ ۵۰۰/۰۰۰ ریال

فضای سبز هر مترمربع مبلغ ۱۵۰/۰۰۰ ریال

۱۲ـ ابطال تبصره یک بند (ب) ماده ۱۳ تعرفه عوارض و بهاء خدمات محلی سال ۹۹ شهرداری بوکان:

تبصره ۱ :در کوچه های قدیمی چنانچه نیاز به آسفالت مجدد کل کوچه باشد ۵۰ درصد سهم شهرداری و ۵۰ درصد سهم اهالی کوچه و ادارات خدمات رسان خواهد بود. “

در پاسخ به شکایت مذکور، رئیس شورای اسلامی شهر بوکان به موجب لایحه شماره ۲۳۰۵/ش/الف ـ ۱۳۹۹/۱۲/۹ به طور خلاصه توضیح داده است که:

“شهرداریها مؤسسه عمومی خدماتی غیردولتی هستند و بودجه و اعتبارات خود را باید خود تأمین نمایند و مصوبات شوراها برای یک سال تصویب و در طول یکسال قابلیت اجرائی دارد و لذا مصوبات سالهای ۱۳۹۶ الی ۱۳۹۸ از اعتبار ساقط است و منتفی شده اند و درخواست ابطال آن سالبه به انتفاء موضوع است و درخواست ابطال آن کاری عبث و بیهوده است. مطابق تبصره ۳ ماده ۱۰۱ قانون شهرداریها حق السهم شهرداری در زمینهای بالاتر از ۵۰۰ مترمربع تا ۲۵ درصد برای سرانه های فضای عمومی و خدماتی و تا ۲۵ درصد از باقیمانده برای تأمین شوارع طبق طرح تفصیلی میباشد و شهرداری میتواند با توافق مالک قدرالسهم خود را بر اساس قیمت روز دریافت نماید و ردیف عوارض و بهاء خدمات مشمول زمینهایی است که بعد از سال ۱۳۹۰ و بدون اخذ مجوز تفکیک و قطعه بندی شده اند میگردد نه تنها مغایرتی با قانون ندارد بلکه مطابق قانون است و شهرداری طبق نظر کارشناس ۸ درصد قیمت روز آن را مطالبه مینماید.”

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۴۰۰/۶/۶ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

الف ـ هرچند در بند ۱۶ ماده ۸۰ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب سال ۱۳۷۵ با اصلاحات بعدی، تعیین نرخ و میزان عوارض از اختیارات شوراهای اسلامی شهر ذکر شده است، ولی با توجه به اینکه در قوانین مرتبط با فضای سبز از جمله قانون گسترش فضای سبز شهرها و اصلاحیه های بعدی آن، عوارض فضای سبز شهری پیش بینی نشده است. بنابراین بند ۲ تعرفه شماره ۲ـ۲۱ از تعرفه عوارض و بهای خدمات محلی سال ۱۳۹۶ ،بند ۲ تعرفه شماره ۱۹ ـ ۲ از تعرفه عوارض و بهای خدمات محلی سال ۱۳۹۷ ،بند ۲ تعرفه شماره ۱۷ ـ ۲ از تعرفه عوارض و بهای خدمات محلی سال ۱۳۹۸ و بند ۲ تعرفه شماره ۱۷ ـ ۲ از تعرفه عوارض و بهای خدمات محلی سال ۱۳۹۹ شهرداری بوکان که تحت عنوان عوارض فضای سبز به تصویب شورای اسلامی شهر بوکان رسیده، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و مواد ۱۳ و ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ از تاریخ تصویب ابطال میشود.

ب ـ با توجه به اینکه در آرای متعدد هیأت عمومی دیوان عدالت اداری از جمله دادنامه شماره ۱۱۴۵ ـ ۱۳۹۹/۹/۲۵ این هیأت، وضع عوارض برای هزینه آماده سازی توسط شوراهای اسلامی شهر مغایر با قانون و خارج از حدود اختیار تشخیص و ابطال شده است و همچنین طبق بند ۱ ماده ۵۵ قانون شهرداری، ایجاد خیابان ها، کوچه ها، میدان ها، باغ های عمومی و مجاری آب و توسعه معابر در حدود مقررات موضوعه از وظایف شهرداریها است و در قوانین موضوعه صرفًا در تبصره ۴ ماده واحده قانون تعیین وضعیت اراضی و املاک واقع در طرح های دولتی و شهرداریها در هنگام تقاضای ورود به محدوده و استفاده از امکانات شهری، پرداخت هزینه آماده سازی برعهده مالکین گذاشته شده است، بنابراین بند (الف) ماده ماده ۷ و تبصره ۱ بند (ب) ماده ۷ از تعرفه عوارض و بهای خدمات محلی سال ۱۳۹۶ ،بند (الف) و تبصره ۱ بند(ب) ماده ۱۴ از تعرفه عوارض و بهای خدمات محلی سال ۱۳۹۷ ،بند (الف) و تبصره ۱ بند (ب) ماده ۱۳ از تعرفه عوارض و بهای خدمات محلی سال ۱۳۹۸ و بند (الف) و تبصره ۱ بند (ب) ماده ۱۳ از تعرفه عوارض و بهای خدمات محلی سال ۱۳۹۹ شهرداری بوکان که تحت عنوان هزینه های آماده سازی به تصویب شورای اسلامی شهر بوکان رسیده، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و مواد ۱۳ و ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ از تاریخ تصویب ابطال میشود.

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ حکمت علی مظفری