رای شماره ١۵٠٩ ھیات عمومی دیوان عدالت اداری

با موضوع: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری 

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رئیس ھیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران
یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ٩٩٠٩٩٧٠٩٠۵٨١١۵٠٩ مورخ ١٣٩٩/١٠/٢٣ جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.

مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین

تاریخ دادنامه : ١٣٩٩/١٠/٢٣ شماره دادنامه: ١۵٠٩ شماره پرونده : ٩٩٠٠۴٨٧

مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

اعلام کننده تعارض: آقای امید محمدی

موضوع: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری

گردش کار: شعب دیوان عدالت اداری در خصوص تخریب دیوارکشی در اراضی با کاربری گردشگری و ھمچنین صلاحیت توسط کمیسیون ماده صد قانون شھرداری در رسیدگی به موضوع استنباط ھای متفاوتی داشته اند که منجر به صدور آرای متفاوتی شده است.

گردش کار پرونده ھا و مشروح آراء به قرار زیر است:

١ـ شعبه ٩ بدوی دیوان عدالت اداری در خصوص شکایت آقای ھوشنگ زینکوھی به خواسته اعتراض به رأی کمیسیون ماده صد شھرداری به موجب رأی شماره ٩٧٠٩٩٧٠٩٠٠٧٠۴٢٢٣ـ ١٣٩٧/١١/١٣ با این استدلال که: « به موجب مواد ١ و ٣ قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغات ھرگونه تغییر کاربری غیرمجاز ممنوع می باشد و شاکی بدون رعایت قوانین و مقررات و بدون اخذ مجوز و تغییر کاربری با احداث بنا مرتکب تخلف شده و رأی به درستی صادر شده است»، رأی به رد شکایت صادر کرده است. شعبه ۶ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ٩٨٠٩٩٧٠٩۵۶۶٠١۵٢٣ـ ١٣٩٨/۵/١۵ رأی شعبه بدوی را تأیید کرده است.

٢ـ شعبه ١٣ بدوی دیوان عدالت اداری در خصوص شکایت آقای غلامحسین حاجی مومجی به خواسته اعتراض به رأی کمیسیون ماده صد شھرداری به موجب دادنامه شماره ٩٨٠٩٩٧٠٩٠٣٣٠٢٧١٢ـ ١٣٩٨/۵/٢۶ به شرح زیر رأی صادر کرده است:

” … رأی به تخریب، قلع بنا یا اعاده به وضع سابق در خصوص تخلفات ساختمانی بدون پروانه یا مازاد بر پروانه در صورتی صحیح و دارای وجاھت قانونی است که ضرورت آن توسط کارشناس رسمی احراز و در رأی کمیسیون تصریح گردد و تخریب و قلع بنا از سوی شھرداری محدود و محصور به عدم رعایت اصول سه گانه شھرسازی، فنی و بھداشتی بوده و معیار تشخیص آن نظر کارشناس رسمی دادگستری است …، با توجه به ادعای وکیل شاکی مبنی بر کاربری ملک به صورت گردشگری ضرورت دارد در خصوص کاربری قبلی و فعلی ملک اظھارنظر گردد، لذا شکایت مقرون به صحت تشخیص و رأی به ورود شکایت صادر کرده است . “

شعبه ۶ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ٩٨٠٩٩٧٠٩٠۶۶٠٣۵۵٠ ـ ١٣٩٨/١٠/١٨ ضمن نقض رأی شعبه بدوی چنین رأیی صادر کرده است:

” با التفات به اینکه مطابق ماده ١٠٠ قانون شھرداری و ماده ٣۴ قانون نظام مھندسی و کنترل ساختمان ناظر به بند ٣ ماده ١ قانون تغییر نام وزارت آبادانی به وزارت مسکن و شھرسازی اخذ پروانه ساختمانی جھت احداث بنا و رعایت مفاد پروانه ساختمانی و اصول شھرسازی اعم از تراکم ساختمانی و نوع کاربری ملک الزامی می باشد و در مانحن فیه به جھت عدم رعایت کاربری حریم شھر بدون پروانه ساختمانی ضوابط شھرسازی نقض گردیده است و رأی به رد شکایت صادر می شود. “

٣ـ شعبه ١٠ بدوی دیوان عدالت اداری در خصوص شکایت آقای علی اصغر زینعلی بر اعتراض به رأی کمیسیون ماده صد شھرداری به موجب دادنامه شماره ٩٨٠٩٩٧٠٩٠٢٨٠٠٧٣٧ ـ ١٣٩٨/٢/٧ چنین رأی صادر کرده است:

” … در خصوص شکایت شاکی به خواسته اعتراض به رأی کمیسیون ماده صد مبنی بر تخریب بابت احداث دیوار به طول ١٨١ متر با عنایت به محتویات پرونده نظر به اینکه وکیل شاکی دلیل و مدرک مؤثری که موجب نقض رأی معترض عنه گردد، ارائه ننمودند و رسیدگی در کمیسیون نیز مطابق مقررات قانونی صورت گرفته و تخطی از مقررات که موجب تضییع حقوق شاکی باشد مشھود نمی باشد، لذا حکم به رد شکایت صادر و اعلام می گردد .”

شعبه ٧ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره ٩٨٠٩٩٧٠٩۵٩٠٠٢۴٠۶ ـ ١٣٩٨/۶/١١ ضمن نقض رأی شعبه بدوی چنین رأی صادر می نماید:

” به رأی تخریب ١٨١ مترمربع دیوارکشی غیرمجاز کمیسیون اشکال وارد است زیرا سال ساخت مشخص نشده است شاکی مدعی است طبق طرح جامع سال ١٣٩۴ لواسان کاربری اراضی گردشگری اعلام شده لکن کمیسیون به استناد قانون حفظ اراضی زراعی و باغات رأی به تخریب صادر نموده ملک مشاعی است و معلوم نیست سھم شاکی به صورت قانونی تفکیک گردیده یا دیوار در ملک مشاعی بنا شده، لذا ضمن نقض رأی شعبه بدوی حکم به ورود شکایت صادر و اعلام می نماید . “

۴ـ شعبه ٣٢ بدوی دیوان عدالت اداری در خصوص شکایت آقایان حمید عزیزمحمدی و وحید عزیزمحمدی به موجب دادنامه شماره ٩٨٠٩٩٧٠٩٠٣٢٠٢٢۴٨ ـ ١٣٩١/٨/١۵ چنین رأی صادر نموده است:

” نظر به اینکه دیوارکشی به عنوان جلوگیری از دستبرد محصول و لوازم کشاورزی است در واقع حفاظت از اموال است و به عنوان یک اقدام عمرانی تلقی نمی گردد تا مشمول ماده صد قانون باشد و در واقع تخلف ساختمانی تلقی نمی گردد، به علاوه مغایرت احداث دیوار با موازین فنی، شھرسازی و بھداشتی در رأی کمیسیون معین نگردیده است و ھمچنین شھرداری مکلف بوده است که از قبل احداث حسب مدلول تبصره ٧ ماده صد از احداث دیوار جلوگیری نماید، لذا با توجه به مراتب فوق رأی کمیسیون ماده صد نقض و حکم به ورود شکایت صادر و اعلام می گردد. این رأی قطعی است. “

۵ ـ شعبه ٢۶ بدوی دیوان عدالت اداری در مورد دادخواست آقای مھدی مشھدی میرزا به طرفیت شھرداری اسلامشھر به موجب دادنامه شماره ٨٩٠٩٩٧٠٩٠٢۶٠١۴١١ ـ ١٣٨٩/١٠/٢۶ به شرح زیر رأی صادر کرده است:

در خصوص شکایت آقای مھدی مشھدی میرزا با وکالت آقای کامیار باقری علیه شھرداری اسلامشھر به خواسته ابطال رأی شماره ٢٩٨٠ ـ ١٣٨٩/٧/۵ و ٣۵۶٨ ـ ١٣٨٩/٨/۵ کمیسیون ماده صد شھرداری به شرح مفاد دادخواست و مستندات و مدارک تقدیمی توجھاً به اینکه ایراد و اعتراض مؤثر و موجھی که موجب نقض رأی معترض عنه گردد ابراز و اقامه نگردیده است و رأی اصداری ھیچ گونه مبانیت و مغایرتی با موازین قانونی ندارد و تمسک شاکی به موارد اعلامی فاقد ادله اثباتی است. لذا با توجه به مراتب فوق و باعنایت به اینکه تخلفی از قوانین که موجب تضییع حقوق شاکی باشد مشھود نیست علیھذا دعوای مطروحه غیروارد تشخیص و حکم به رد شکایت صادر و اعلام می گردد. رأی صادره قطعی است.

۶ ـ شعبه اول تشخیص دیوان عدالت اداری در راستای اعمال ماده ١٨ سابق قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٨۵ نسبت به رأی شعبه ٢۶ بدوی به شماره ١۴١١ـ ١٣٨٩/١٠/٢۶ چنین رأیی صادر کرده است:

” با عنایت به اینکه دیوار کشی در حریم از شمول ماده صد قانون شھرداری ھا و تبصره ھای آن خارج است لذا اتخاذ تصمیم کمیسیون تجدیدنظر ماده صد شھرداری اسلامشھر و رأی شماره ٣۵۶٨ ـ ١٣٨٩/٨/۵ در این خصوص فاقد وجاھت قانونی است و دادنامه شماره ١۴١١ـ ١٣٨٩/١٠/٢۶ شعبه ٢۶ بدوی که در پرونده ٢۶/٨٩/١٧١٨ که در تأیید رأی فوق الاشعار کمیسیون ماده صد شھرداری صادر گردیده واجد اشتباه بین قانونی است لذا تقاضای اعمال ماده ١٨ قانون دیوان عدالت اداری از ناحیه ریاست دیوان عدالت اداری نسبت به دادنامه مذکور موجه تشخیص و با اختیار حاصله از ماده قانون مرقوم نقض می گردد و در ماھیت امر با توجه به اینکه تعیین جریمه برای احداث بنا قانونی می باشد لذا بند اول رأی شماره ٣۵۶٨ ـ ١٣٨٩/٨/۵ کمیسیون تجدیدنظر عیناً تأیید می گردد و بند دوم بنا به استدلال و استناد مرقوم و مستنداً به مواد ٧ و ١٣ قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٨۵ نقض و جھت رسیدگی مجدد با رعایت مدلول دادنامه به کمیسیون مربوطه ارجاع می گردد. رأی صادره قطعی است. “

ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩٩/١٠/٢٣ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی ھیأت عمومی

الف ـ تعارض در آراء محرز است.

ب ـ مطابق ماده ١٠٠ قانون شھرداری صلاحیت کمیسیون ماده ١٠٠ در رسیدگی به تخلفات ساختمان در محدوده و حریم شھر است و مطابق بند ١ـ ١۴ فصل اول مبحث دوم مقررات ملی ساختمان و قسمت ١٨ ـ ١ مبحث ھشتم و قسمت ١٢ـ ١ـ ٣ـ ١ مبحث دوازدھم از ھمان قانون عملیات ساختمانی عبارت از تخریب، خاکبرداری، خاکریزی، گودبرداری، محوطه سازی و غیره است و احداث دیوار نیز عملیات ساختمانی محسوب می شود و به دلالت ماده ٣۴ قانون نظام مھندسی و کنترل ساختمان و ماده ٢ قانون تعاریف محدوده و حریم شھر و روستا و شھرک مصوب سال ١٣٨۴ ،برای ایجاد دیوار در محدود و حریم شھر اخذ جواز ساخت الزامی است و انگیزه خیرخواھانه یا حسن نیت یا سوء نیت نیز در ارتکاب تخلف ساختمانی رافع مسئولیت نیست. بنا بر مراتب رأی شعبه ششم تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ٩٨٠٩٩٧٠٩۵۶۶٠٣۵۵٠ ـ ١٣٩٨/١٠/١٨ که بر رد شکایت صادر شده صحیح و موافق مقررات است. این رأی به استناد بند ٢ ماده ١٢ و ماده ٨٩ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.

رئیس ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بھرامی