رای شماره ١٣٢٩ ھیات عمومی دیوان عدالت اداری

با موضوع: ابطال دستورالعمل تطبیق واحد دوره ھای کاردانی و کارشناسی دانشگاه پیام نور مصوب ١٣٩١ شورای دانشگاه پیام نور

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رئیس ھیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران

یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ٩٩٠٩٩٧٠٩٠۵٨١١٣٢٩ مورخ ١٣٩٩/١٠/١٣ با موضوع:

«ابطال دستورالعمل تطبیق واحد دوره ھای کاردانی و کارشناسی دانشگاه پیام نور مصوب١٣٩١ شورای دانشگاه پیام نور» جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.

مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین

تاریخ دادنامه: ١٣٩٩/١٠/١٣ شماره دادنامه: ١٣٢٩ شماره پرونده: ٩٨٠٢٩٧٨

مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقای فرشید زعیم

موضوع شکایت و خواسته: ابطال دستورالعمل تطبیق واحد دوره ھای کاردانی و کارشناسی دانشگاه پیام نور مصوب ١٣٩١ شورای دانشگاه پیام نور

گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال دستورالعمل تطبیق واحد دوره ھای کاردانی و کارشناسی دانشگاه پیام نور مصوب ١٣٩١ شورای دانشگاه پیام نور را خواستار شده و در جھت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

” با سلام و احترام به عرض می رساند، اینجانب فرشید زعیم در سال ١٣٩٣ بعد از قبولی در کنکور سراسری دانشجوی دانشگاه پیام نور ۴ ترم را به صورت مھمان در دانشگاه پیام نور واحد تھران جنوب گذراندم. سال ١٣٩۶ در ثبت نام بدون آزمون پیام نور تھران جنوب شرکت کردم بعد از قبولی در تاریخ ١٣٩۶/٨/٣ دانشجوی پیام نور واحد تھران جنوب در رشته روانشناسی شدم و تعداد ٩٣ واحد گذرانده شده تا آن تاریخ به دانشگاه پیام نور تھران جنوب منتقل شد. حال که از دانشگاه فارغ التحصیل شده ام دانشگاه می گوید در سال ١٣٩٧ آیین نامه داخلی به دانشگاه ابلاغ شـده است بر این مبنا که باید ھزینه ای را معـادل واحدھای منتقل شده از دانشجو اخذ شود به عنوان معادل سازی! موقع ثبت نام در دانشگاه پیام نور تھران جنوب ھیچ گونه آگاھی از این بابت به دانشجو داده نمی شد چون آیین نامه ای در کار نبوده است و تا قبل از سال ١٣٩٧ اصلاً بابت تطبیق دروس بین دانشگاه ھای پیام نور ھیچ مبلغی از دانشجو اخذ نمی شده است. لذا به استحضار می رساند:

١ـ عطف به ماسبق کردن اثر آیین نامه مغایر ماده۴ قانون مدنی مبنی بر عطف به ماسبق نشدن قوانین و مقـررات می باشد.

٢ـ تمامی شھریه و ھزینه ھای تحصیلی پرداخت شده و اخذ مبلغی دیگر فاقد وجاھت قانونی است.

٣ـ مغایر بند ٣ ماده ٢ آیین نامه آموزشی دوره ھای کاردانی و کارشناسی وزارت علوم مبنی بر آموزش رایگان دانشجو در طول سنوات مجاز در دانشگاه ھایی است که از بودجه عمومی دولت استفاده می کنند.

۴ـ مغایر بند ٣ اصل ٣ مبنی بر رایگان بودن آموزش برای ھمه در ھمه سطوح است.

حال مدرک تحصیلی اینجانب در گرو پرداخت این مبلغ غیرشرعی و قانونی می باشد و اکنون که در کنکور سراسری ارشد شرکت کرده و مجاز به انتخاب رشته شده ام نیاز به صدور مدرک تحصیلی کارشناسی برای ثبت نام در دانشگاه برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد می باشم.”

در ضمن شاکی طی لایحه تکمیلی از بُعد شرعی انصراف داد.

متن مقرره مورد اعتراض به شرح زیر است:

” «دستورالعمل تطبیق واحد دوره ھای کاردانی و کارشناسی»

٢ـ ۶ ـ کلیه دروس دانشجو در صورت داشتن سایر شرایط قابل معادل سازی است.

تبصره١ـ دانشجویانی که از طریق کنکور سراسری، فراگیر یا بدون آزمون پذیرفته شده باشند، به ازای ھر ١۵ واحد درسی تطبیق شده، یک نیمسال از مجموع سنوات مجاز دانشجو کسر خواھد شد.

تبصره٢ـ شروع سنوات مجاز دانشجویان تغییر رشته و یا دانشجویان انتقالی از سایر دانشگاه ھا، از سال پذیرش دانشجو در آزمون سراسری یا فراگیر یا بدون آزمون محاسبه خواھد شد(تبصره ١ برای ایشان اجرا نمی شود). به ازای معادل سازی ھر واحد درسی، شھریه متغیر یک واحد درسی خودخوان طبق جدول شھریه نیمسال تحصیلی که در آن تقاضای تطبیق واحد داده است اخذ خواھد شد.”

در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرکل دفتر امور حقوقی دانشگاه پیام نور به موجب لایحه شماره ١١٠٣/۴٧۴٧١/د ـ ١٣٩٨/٩/١٩ توضیح داده است که:

” احتراماً، عطف به نامه صادره مورخ ١٣٩٨/٨/١١ در پرونده به شماره ٩٨٠٩٩٨٠٩٠۵٨٠٢٠٢۵ و بایگانی ٩٨٠٢٩٧٨ موضوع شکایت آقای فرشید زعیم به خواسته «تقاضای ابطال آیین نامه معادل سازی (اخذ مجدد ھزینه ترم پرداخت شده) دانشگاه پیام نور» به استحضار می رساند:

١ـ ماده ١ قانون احکام دائمی برنامه ھای توسعه کشور مصوب ١٣٩۵/١١/١٠ مجلس شورای اسلامی مقرر می دارد: «دانشگاه ھا، مراکز و مؤسسات آموزش عالی و پژوھشی و.. که دارای مجوز از شورای گسترش آموزش عالی وزارتخانه ھای علوم، تحقیقات و فناوری… و سایر مراجع قانونی ذیربط می باشند، بدون الزام به رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاه ھای دولتی به ویژه قانون محاسبات عمومی، قانون مدیریت خدمات کشوری، قانون برگزاری مناقصات و اصلاحات و الحاقات بعدی آنھا و فقط در چھارچوب مصوبات و آیین نامه ھای مالی، معاملاتی و اداری ـ استخدامی ـ تشکیلاتی مصوب ھیأت امنا که حسب مورد به تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری می رسد. عمل می نمایند.»

٢ـ تطبیق و معادل سازی دروس در دانشگاه پیام نور به استناد آیین نامه آموزشی دانشگاه انجام می پذیرد. بر اساس آیین نامه مزبور، کلیه نمرات دانشجو که در آنھا حداقل نمره ١٠ کسب کرده است در گروه علمی مربوطه بررسی و در صورت تطابق محتـوای دروس گذرانـده با سرفصل ھای دروس در دانشگـاه پیام نـور، معادل سازی می شود.

٣ـ مشارالیه با توجه به گزارش سیستم جامع دانشگاھی گلستان تعداد ٩٣ واحد در مرکز اشتھارد گذرانده، مجدداً در سال ١٣٩۶ پس از ثبت نام بدون آزمون، دانشجوی دانشگاه پیام نور واحد تھران جنوب گردیده است. لذا به استناد دستورالعمل تطبیق واحد، مصوبه ھیأت رئیسه به شماره ٧٢۵ ـ ١٣٨۶/٧/٢۶ معادل سازی صورت گرفته است.

۴ـ قابل ذکر است به استناد صورتجلسه ١٠٩۵ ـ ١٣٩٧/۵/٢٩ ھیأت رئیسه، از نامبرده بایستی جھت معادل سازی علاوه بر شھریه ثابت، به ازای ھر واحد درسی، شھریه متغیر یک واحد درسی خودخوان طبق جدول شھریه نیمسال تحصیلی که در آن تقاضای تطبیق واحـد داده اخـذ گردد. در صورتی کـه مشارالیه صـرفاً شھریـه متغیر پرداخت می نماید و شھریه ثابت در سیستم گلستان فعلاً بارگذاری نگردیده است.

۵ ـ در خصوص ادعای شاکی در متن دادخواست نسبت به پرداخت دو برابر شھریه متغیر، به استناد بند ٢ـ ١ ماده ٢ دستورالعمل مھمان، مصوب آیین نامه آموزشی دانشگاه مورخ ١٣٩١/١٢/٢٠ ،شھریه متغیر متقاضیان مھمان یا مھمان دایم به مراکز چھارگانه شھر تھران با ضریب ٢ محاسبه و اخذ می گردد. “

ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩٩/١٠/١٣ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی ھیأت عمومی

دستورالعمل مورد اعتراض مصوب ١٣٩١/١٢/٢ شورای دانشگاه بوده و در زمان حاکمیت آیین نامه آموزشی دوره ھای کارشناسی مصوب ١٣٩١/۵/٨ شورای برنامه ریزی آموزش عالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به تصویب رسیده است. مطابق ماده ٢٩ این آیین نامه معادل سازی با تشخیص گروه آموزشی و به شرط اشتراک محتوایی دروس قدیم با دروس یا رشته جدید و کمتر نبودن نمره ھر یک از دروس از ١٢ مجاز اعلام شده بود و در این آیین نامه اخذ شھریه برای معادل سازی اجازه داده نشده بود ھمچنین حسب ماده ٣٣ آن، دانشگاه ھا موظفند شیوه نامه ھای اجرایی مربوط را صرفاً در چارچوب مفاد آیین نامه تدوین و اجرایی نمایند. ضمناً مرجع تصویب کننده دستور العمل مورد اعتراض ھیأت امـنای دانشـگاه نمی باشد. بنابراین قسمت ذیل بند ٢ـ۶ مصوبه مورد اعتراض خارج از حـدود اختیارات مـرجع تصویب کننده است و مستند به بند ١ ماده ١٢ و ماده ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ ابطال می شود.

رئیس ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بھرامی