رأی شماره۵۵٩ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

با موضوع: ابطال بخشنامه ھای شماره ٢٢٠/٩٢/٩۵۵٧ ـ ١٣٩٢/۵/١۴ و ٢٢٠/٩٢/٧٩١۶ـ ١٣٩٢/۴/٢۶ معاون ھماھنگی اجرای مقررات اداری معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمھور و ابطال بخشنامه شماره ٢٣٠/٩٢/١۶١٣٩ـ ١٣٩٢/٩/٢ معاون حقوقی، امور مجلس و استانھای معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمھور از تاریخ تصویب ١۴/٩/١٣٩۵

٩۵/١٠٨/ھـ شماره
بسمه تعالی
جناب آقای جاسبی
مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران
با سلام
یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ۵۵٩ مورخ ١٣٩۵/٨/٢۵ با موضوع:
ابطال بخشنامه ھای شماره

٢٢٠/٩٢/٩۵۵٧ ـ ١٣٩٢/۵/١۴ و ٢٢٠/٩٢/٧٩١۶ـ١٣٩٢/۴/٢۶معاون ھماھنگی اجرای مقررات اداری و معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمھور و ابطال بخشنامه شماره ٢٣٠/٩٢/١۶١٣٩ ـ ١٣٩٢/٩/٢ معاون حقوقی، امور مجلس و استانھای معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمھور از تاریخ تصویب» جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.
مدیرکل ھیأت عمومی و سرپرست ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین
تاریخ دادنامه: ١٣٩۵/٨/٢۵ شماره دادنامه: ۵۵٩ کلاسه پرونده: ١٠٨/٩۵
مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: دیوان محاسبات کشور
موضوع شکایت و خواسته: ١ـ ابطال بخشنامه ھای شماره ٢٢٠/٩٢/٩۵۵٧ ـ ١٣٩٢/۵/١۴ و ٢٢٠/٩٢/٧٩١۶ ـ ١٣٩٢/۴/٢۶ معاون
ھماھنگی اجرای مقررات اداری معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمھور ٢ـ ابطال بخشنامه شماره ٢٣٠/٩٢/١۶١٣٩ ـ١٣٩٢/٩/٢٠ معاون حقوقی، امور مجلس و استانھای معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمھور از زمان صدور
گردش کار: دیوان محاسبات کشور به موجب شکایت نامه شماره ٢٠٠٠٠/١٢٢۴ ـ ١٣٩۴/١٢/٣ اعلام کرده است که:
«ریاست محترم ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری
سلام علیکم:
احتراماً، ھمان گونه که مستحضرند:
١ـ به موجب بند (٣)ماده (۶٨) قانون مدیریت خدمات کشوری «فوق العاده سختی کار و کار در محیطھای غیرمتعارف نظیر کـار بـا
اشعه و مـواد شیمیایی، کار بـا بیماران روانی، عفونـی و در اورژانس و در بخشھـای سوختگی و مراقبتھای ویژه بیمارستانی تا
(١٠٠٠ (امتیاز و در مورد کار با مواد سمی، آتش زا و منفجره وکار در اعماق دریا، امتیاز یاد شده با تصویب ھیأت وزیران تا سه برابر
قابل افزایش خواھد بود.»
٢ـ مطابق ماده (٧٨ (مأخذ موصوف «در دستگاھھای مشمول این قانون کلیه مبانی پرداخت خارج از ضوابط و مقررات این فصل … با اجرای این قانون لغو می گردد.»
٣ـ مستفاد از دادنامه شماره (٧٢٧ (ـ ١٣٩۴/۶/١٠ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری، بیان مصادیق سختی کار و کار در محیطھای
غیرمتعارف، مندرج در بند (٣ (ماده (۶٨ (قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب سال ١٣٨۶ که به موجب استحقاق پرداخت فوق العاده
موضوع بند مذکور خواھد بود از باب تمثیل می باشد. بدیھی است تعیین مصادیق دیگر باید تشابه موضوع و ماھیت با موارد یاد شده
سنخیت داشته باشد.
بنا به مراتب:
الف) معاونت اجرای مقررات اداری معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمھور طی نامه شماره ٢٢٠/٩٢/٩۵۵٧ ـ
١٣٩٢/۵/١۴ اقدام به برقراری فوق العاده سختی کار برای پستھای کارشناس و کارشناس ارشد امور اجرایی، کمک کارشناس وکارشناس و کارشناس ارشد امور بازرگانی، اقتصاد کشاورزی، جغرافیا و سنجش از دور، کارشناس ارشد و کارشناس و کاردان و کمککارشناس نقشه برداری، نقشه بردار، کاردان و کمک کارشناس امور تشکلھای تولیدی و کشاورزی، کارشناس ارشد امور اجراییمشاغل سازمانی مستقر در سازمانھای استانی جھاد کشاورزی کرده است.
ب) معاونت حقوقی، امور مجلس و استانھای معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمھور طی نامه شماره
٢٣٠/٩٢/١۶١٣٩ ـ ١٣٩٢/٩/٢٠ اقدام به برقراری فوق العاده سختی شرایط کار برای کارگزاران امر رسیدگی تخلفات اداری در
دستگاھھای مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری به شرح موافقت نامه شماره ٢٢٢/٩٢/١٢۴٢٨٣/د ـ ١٣٩٢/٩/١٩ می نماید.
ج) معاونت ھماھنگی اجرای مقررات اداری معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمھور طی نامه شماره ٢٢٠/٩٢/٧٩١۶ ـ
١٣٩٢/۴/٢۶ و موافقت نامه شماره ٢٢/٩١/۴٣٠٨۵ ـ ١٣٩١/١١/٢۵ معاونت راھبردی منابع انسانی معاونت مذکور مبادرت به برقراری
فوق العاده سختی کار تعدادی از پستھای سازمان ثبت اسناد و املاک کشور از جمله رئیس اداره ثبت، کارشناس امور اسناد و املاک
و … و اعطای امتیاز ۶٠٠ لغایت ١٠٠٠ بابت فوق العاده سختی شرایط کار در محیط غیرمتعارف برای کارکنان سازمان ثبت اسناد و
املاک کشور نموده است.
بنابراین بر این اساس مفاد نامه ھای اخیرالذکر از حیث عدم تشابه موضوع و سنخیت ماھیت موارد یاد شده مغایر با مفاد بند (٣ (ماده
(۶٨ (و ماده (٧٨ (قانون مدیریت خدمات کشوری، آیین نامه و دستورالعمل اجرایی مربوط و مالاً دادنامه اصداری ھیأت عمومی اخیرالذکر
ارزیابی می شود.
بنا علی ھذا در اجرای مواد (١٢ (و (١٣ (قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ ،ابطال نامه ھای شماره
٢٢٠/٩٢/٩۵۵٧ ـ ١٣٩٢/۵/١۴ معاونت اجرای مقررات اداری معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمھور، ٢٣٠/٩٢/١۶١٣٩ ـ
١٣٩٢/٩/٢٠ معاونت حقوقی، امور مجلس و استانھای معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمھور و شماره
٢٢٠/٩٢/٧٩١۶ ـ ١٣٩٢/۴/٢۶ معاونت ھماھنگی اجرای مقررات اداری معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمھور از زمان
صدور مورد استدعاست.»
متن مصوبات مورد اعتراض به قرار زیر است:
مصوبه شماره ٢٢٠/٩٢/٩۵۵٧ ـ ١٣٩٢/۵/١۴ معاون ھماھنگی اجرای مقررات اداری معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس
جمھور
«جناب آقای منصور خاکی
معاون محترم توسعه مدیریت و منابع انسانی وزارت جھاد
موضوع: برقراری فوق العاده سختی شرایط محیط کار
با سلام و احترام:
بازگشت به نامه شماره ٢٠٠/٣١٣٩ ـ ١٣٩٢/۴/١٨ آن معاونت در خصوص تعیین و برقراری امتیاز فوق العاده سختی شرایط کار و کار در
محیطھای غیرمتعارف متصدیان مشاغل پیشنھادی، با توجه به بررسیھای انجام شده و نظر به شرح وظایف و مسؤولیتھای متصدیان
پستھای سازمانی مورد نظر بدین وسیله در اجرای بند (٣ (ماده (۶٨ (قانون مدیریت خدمات کشوری و بخشنامه شماره ٢٠٠/۵٠٧٩۵ ـ
١٣٨٩/١٠/۵ این معاونت، جدول فھرست مشاغل سازمانی زیر به فھرست مشاغل سازمانی ابلاغی (مستقر در سازمانھای استانی
جھاد کشاورزی) موضوع نامه شماره ٢٢٠/٩٢/۶٨۴٢ ـ ١٣٩٣/٢/١١ این معاونت، اضافه می گردد.
اضافه می نماید چنانچه مشاغل سازمانی استانی جھاد کشاورزی که برای آنان سختی شرایط کار تعیین شده است در ستاد
وزارتخانه وجود داشته باشند میزان سختی کار متصدیان مشاغل مذکور در ستاد وزارتخانه با ١٠٠ امتیاز کمتر قابل اعمال خواھد بود.»
مصوبه شماره ٢٢٠/٩٢/٧٩١۶ ـ ١٣٩٢/۴/٢۶ معاون ھماھنگی اجرای مقررات اداری معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس
جمھور
«معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمھور
معاونت ھماھنگی اجرای مقررات اداری
جناب آقای شاھرخیان
معاون محترم توسعه منابع انسانی و پشتیبانی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور
موضوع: سختی شرایط کار
با سلام و احترام:
بازگشت به نامه شماره ٩١/٢۴۴۴٢٠ ـ ١٣٩١/١٢/١٢ در خصوص تجدیدنظر و افزایش میزان امتیاز فوق العاده سختی شرایط کار و کار در
محیطھای غیرمتعارف پستھای سازمانی ذی ربط در سراسر کشور در آن سازمان اعلام می دارد:
با توجه به بررسیھای به عمل آمده در خصوص برقراری میزان فوق العاده سختی شرایط کار و نظر به مشخصات و شرح وظایف
مستخدمین رسمی و پیمانی ارسالی و وجود عواملی نظیر کار در محیط غیرمتعارف، کار در شرایط جوی نامساعد، کار در محیط سر و
صدا، کار در شرایط مکانی بد و نامناسب، کار در فضای باز که متصدیان پستھای سازمانی ذیل در استانھای سراسر کشور در حین کار
با آن موجه می باشند، بدین وسیله در اجرای بند (٣ (ماده ۶٨ قانون مدیریت خدمـات کشوری و بخشنامه شمـاره ٢٠٠/۵٠٧٩۵ ـ
٣٨٩/١٠١/۵ ایـن معاونت، میـزان امتیاز سختی شرایط کار متصدیان پستھای سازمانی ذی ربط به شرح جدول ذیل اعلام می گردد.

خاطر نشان می سازد، امتیازات تعیین شده برای متصدیان پستھای سازمانی مورد اشاره بر اساس امتیازات مربوطه و بر اساس
حاصل ضرب امتیاز پست مورد تصدی ضربدر ضریب سالانه تعیین و از تاریخ صدور این مجوز مشروط به پیش بینی اعتبار لازم در بودجه
سال جاری قابل پرداخت خواھد شد. ـ معاون»
مصوبه شماره ٢٣٠/٩٢/١۶١٣٩ ـ ١٣٩٢/٩/٢٠ معاون حقوقی، امور مجلس و استانھای معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی
رئیس جمھور
«مسؤولین محترم ھماھنگی ھیأتھای رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان دستگاھھای مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری
موضوع: برقراری فوق العاده سختی شرایط محیط کار
با سلام و احترام، از آن جا که متعاقب درخواست دفاتر ھماھنگی ھیأتھای رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان دستگاھھای مشمول
قانون مدیریت خدمات کشوری و پیگیریھا و اقدامات دبیرخانه ھیأت عالی نظارت و دستور ویژه جانشین محترم معاونت توسعه مدیریت
و سرمایه انسانی رئیس جمھور، برقراری فوق العاده سختی شرایط محیط کار برای کارگزاران امر رسیدگی به تخلفات اداری در
دستگاھھای مشمول قانون فوق، به شرح نامه شماره ٢٢٢/٩٢/١٢۴٢٨٣/د ـ ١٣٩٢/٩/١٩ مورد موافقت معاونت محترم ھماھنگی
اجرای مقررات اداری قرار گرفته است. لذا ضمن ارسال تصویر نامه مزبور، خواھشمند است مراتب به امور اداری ذی ربط منعکس شود
تا در چھارچوب تعیین نسبت به برقراری فوق العاده یاد شده برای اشخاص ذی نفع اقدام نمایند. ـ معاون»
در پاسخ به شکایت مذکور، رئیس امور حقوقی و قوانین سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور به موجب لایحه ای که به شماره ٣٩٢ ـ
١٣٩۵/٢/٢٠ ثبت دفتر اندیکاتور ھیأت عمومی شده اعلام کرده است:
«دیوان عدالت اداری ـ دفتر ھیأت محترم عمومی
با سلام و احترام،
بازگشت به نامه شماره ٩۵٠٩٩٨٠٠٠٠٠٠٠٠٠٧٠ـ ١٣٩۵/١/٣٠ با توجه به ھماھنگی به عمل آمده با امور ذی ربط این سازمان، به
استحضار می رساند:
فوق العاده سختی شرایط کار به متصدیان مشاغلی تعلق می گیرد که با وجود رعایت شرایط بھداشتی و ایمنی مربوط، شاغل در
معرض ابتلاء یا عوارض نامطلوب قرار گرفته و یا این که ماھیت وظایف آنان احتمال بروز بیماری یا عوارض نامطلوب بدنبال داشته باشد.
بنابراین با عنایت به این که به استناد مفاد بند (٣ (ماده (۶٨ (قانون مدیریت خدمات کشوری که مقرر میدارد «فوق العاده سختی
شرایط محیط کار و کار در محیطھای غیرمتعارف نظیر کار با اشعه و مواد شیمیایی، کار با بیماران روانی، عفونی و در اورژانس و در
بخشھای سوختگی و مراقبتھای ویژه بیمارستانی تا ١٠٠٠ امتیاز و در مورد کار با مواد سمی، آتش زا و منفجره و کار در اعماق دریا،
امتیاز یاد شده با تصویب ھیأت وزیران تا سه برابر قابل افزایش خواھد بود. لذا با توجه به ذکر کلمه «نظیر» در مفاد بند مذکور، مصادیق
محیطھای غیرمتعارف و شرایط نامطلوب کاری فقط منحصر به موارد مذکور در مفاد بند یاد شده نمی شود و متصدیان پستھای
سازمانی پیش بینی شده در تشکیلات دستگاھھای اجرایی مشروط به دارا بودن شرایط، درجات و عوامل (٢۶ (گانه سختی شرایط
محیط کار پیش بینی شده در جدول پیوست مصوبه شماره ۵۴٩١٠/ت٩٣٠ھـ ـ ١٣۶۶/٨/٩ ھیأت وزیران، می توانند از مزایای فوق العاده
یاد شده با رعایت مقررات مربوطه بھره مند شوند.
با توجه به مراتب فوق تقاضای رد شکایت شاکی را دارد. اضافه می نماید برگ دوم دادخواست مورد اشاره به ھمراه مدارک ارسالی
مشاھده نگردید.»
ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩۵/٨/٢۵ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان
شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی ھیأت عمومی

بیان مصادیق سختی کار و کار در محیطھای غیرمتعارف مندرج در بند ٣ ماده ۶٨ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب سال ١٣٨۶ که
موجب استحقاق پرداخت فوق العاده موضوع بند مذکور خواھد بود از باب تمثیل می باشد. بدیھی است تعیین مصادیق دیگر باید از حیث
تشابه موضوع و ماھیت با موارد یاد شده سنخیت داشته باشد. با امعان نظر در عناوین پستھای سازمانی مصوب در بخشنامه ھای
مورد شکایت ھیچ گونه سنخیتی با مصادیق مذکور در بند ٣ ماده ۶٨ قانون فوق الذکر ندارد. بنابراین بخشنامه ھای شمارهاداری مقررات اجرای ھماھنگی معاون ١۴/۵/١٣٩٢ ـ ٩۵۵٧/٩٢/٢٢٠ و ٢۵/١١/١٣٩١ ـ ۴٣٠٨۵/٩١/٢٢ ،٢۶/۴/١٣٩٢ ـ ٧٩١۶/٩٢/٢٢٠معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمھور و ٢٣٠/٩٢/١۶١٣٩ ـ ١٣٩٢/٩/٢٠ معاون حقوقی و امور مجلس و استانھایمعاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمھور که به شرح منعکس در آنھا بعضی مشاغل سازمانی مستقر در سازمانھایاستانی جھاد کشاورزی، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و کارگزاران امر رسیدگی به تخلفات اداری در دستگاھھای مشمول قانونمدیریت خدمات کشوری از جمله مصادیق مشاغل مذکور در بند ٣ ماده ۶٨ قانون مدیریت خدمات کشوری احصاء شده است، خلاف قانون تشخیص داده می شود و به استناد بند ١ ماده ١٢ و مواد ١٣ و ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ از تاریخ تصویب ابطال می شوند.
رئیس ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بھرامی