آیین نامه مراقبت بعد از خروج معتادان
شماره ٩٠٠٠/۴٣۵١٣/١٠٠-١٣٩٢/٨/١٢
جناب آقای سینجلی جاسبی
رئیس محترم ھیأت مدیره و مدیرعامل روزنامه رسمی کشور
آیین نامه شماره ٩٠٠٠/۴٣٣٧١/١٠٠ مورخ ١٣٩٢/٨/١٢ ریاست محترم قوه قضائیه در خصوص «مراقبت بعد از خروج معتادان» جھت درج
در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.
مدیرکل دبیرخانه قوه قضائیه ـ محسن محدث
١٢/٨/١٣٩٢ ١٠٠/۴٣٣٧١/٩٠٠٠شماره
آیین نامه مراقبت بعد از خروج معتادان
مقدمه
مراقبت از معتاد به مواد مخدر و روان گردان که بطور داوطلبانه اقدام به درمان اعتیاد خود ننموده و بنابر حکم قانون به درمان مکلف شده
با تعیین تکالیف مراقبتی بعد از خروج، امری ضروری در فرآیند مبارزه با اعتیاد و مواد مخدر و روان گردان ھا می باشد. لذا در اجرای
تبصره ی (١ (ماده ی (١۶ (اصلاحی قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر، مصوب ١٣٨٩/۵/٩ ،این آیین نامه با مشارکت دستگاه ھای
ذیربط توسط دبیرخانه ستاد مبارزه با مواد مخدر تھیه و به شرح مواد آتی به تصویب می رسد:
ماده١ـ معانی اصطلاحات بکار رفته در این آیین نامه به شرح زیر است:
١ .قانون: قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب سال ١٣٧۶ و اصلاحات و الحاقیه ھای بعدی آن.
٢ .معتاد: فردی که به یک یا چند ماده مخدر یا روان گردان موضوع مواد (۴ (یا (٨ (قانون، اعتیاد داشته و فاقد گواھی موضوع ماده ١۵
قانون یا متجاھر به اعتیاد باشد.
٣ .اعتیاد: وابستگی به مصرف یک یا چند ماده مخدر یا روان گردان موضوع مواد (۴ (یا (٨ (قانون که عدم مصرف آن موجب اختلالات
جسمی یا روانی و یا ھر دو شود.
۴ .تجاھر به اعتیاد: شرایط معتادی که رفتار، گفتار یا اعمال او عرفاً دلالت بر اعتیاد وی نماید. تشخیص این امر با مقام قضایی است.
مقام قضایی در صورت تردید می تواند جھت احراز اعتیاد نسبت به اخذ نظریه کارشناس اقدام نماید.
۵ . مرکز: حسب مورد مراکز موضوع مواد (١۵ (و (١۶ (قانون.
۶ . مدیر مرکز: فردی که براساس ضوابط و مقررات بعنوان مدیر مرکز موضوع ماده (١۶ (قانون شناخته می شود.
٧ .مسئول فنی: فردی که براساس ضوابط و مقررات بعنوان مسئول امور درمان و کاھش آسیب مرکز موضوع ماده (١۶ (قانون شناخته
می شود.
٨ . گروه درمانگر: شامل پزشک، روان پزشک، روان شناس، مددکار اجتماعی و یا سایر متخصصینی که براساس ضوابط و مقررات
مربوطه، حسب مورد وظیفه اقدامات درمانی و کاھش آسیب را در مرکز بر عھده دارند.
٩ .مراقبت بعد از خروج: تکلیف یا تکالیفی که با دستور مقام قضایی وفق این آیین نامه نسبت به فردی که پس از طی مدت مقرر مرکز
را ترک می نماید، تعیین می شود.
١٠ .مدت مقرر: دوره زمانی ای که در اجرای ماده ی (١۶ (قانون توسط مقام قضایی برای نگھداری و درمان معتاد تعیین می شود.
١١ .مددکار اجتماعی (مراقبت): فرد آموزش دیده و واجد شرایط که طبق ضوابط و مقررات صلاحیت وی به تأیید رسیده و پیگیری و
نظارت بر حسن اجرای تکالیف مراقبت بعد از خروج فرد و یا افراد را در زمان مقرر به عھده داشته و موظف است گزارش وضعیت را به
طور مستمر به مدیر مرکز گزارش دھد.
١٢ .مقام قضایی: دادستان یا سایر مقامات قضایی ذی صلاح در حوزه قضایی ذیربط.
ماده٢ـ فردی که پس از اتمام مدت مقرر در دستور مقام قضایی موضوع ماده ی (١۶ (قانون و تبصره ی(٢ (آن از مرکز خارج می شود،
مکلف است یک یا چند تکلیف از تکالیف ذیل که به پیشنھاد گروه درمانگر و اعلام مسئول فنی و تقاضای مدیر مرکز نوع و مدت آن
توسط مقام قضایی با توجه به پیشنھاد مذکور و سوابق شخص تعیین می شود را رعایت نماید:
١ .مراجعه به مراکز موضوع ماده ی (١۵ (قانون جھت شرکت در برنامه ھای درمان، بازتوانی و کاھش آسیب از قبیل: درمان ھای دارویی
و جلسات مشاوره ای و آموزشی.
٢ .شرکت در جلسات گروه ھای خودیاری که بر حسب ضوابط و مقررات مربوطه، مجوز فعالیت دارند.
٣ .مراجعه به مراکز درمانی در دوره ھای زمانی مشخص و اخذ گواھی سلامت و تسلیم آن به نماینده مقام قضایی موضوع این
آیین نامه.
۴ .گذراندن دوره یا دوره ھای خاص آموزشی و یادگیری مھارتھای زندگی یا شرکت در دوره ھای مذھبی، تربیتی، اخلاقی یا ورزشی و
غیره.
۵ . حرفه آموزی.
۶ . انجام خدمات عمومی و یا اجتماعی.
٧ .منع یا محدودیت ارتباط و یا معاشرت با شخص و یا اشخاص معین.
٨ . منع یا محدودیت رفت و آمد به محل یا محل ھای معین.
٩ .اشتغال به شغل، حرفه یا کار معین.
١٠ .منع یا محدودیت رانندگی با وسیله نقلیه موتوری و یا تصدی وسایل موتوری.
١١ .ارائه خدمت در مراکز موضوع مواد (١۵ (و یا (١۶ (قانون.
١٢ .در صورت بی خانمان بودن و یا وجود شرایط مربوطه، الزام به اقامت در مراکز اقامتی از قبیل: خانه ھای میان راھی، گرمخانه ھای
شھرداری ھا و یا مراکز متولی امور بی خانمان ھا و یا معلولین و غیره که براساس ضوابط و مقررات مربوطه ایجاد شده اند حسب مورد.
تبصره١ـ مدیر مرکز موظف است یک ھفته پیش از پایان مدت مقرر، نظریه گروه درمانگر و مسئول فنی را که با توجه به وضعیت
شخص و سوابق ھر فرد متضمن نوع تکلیف یا تکالیف به ھمراه مدت پیشنھادی که حداقل سه ماه تا حداکثر یک سال می باشد را
بطور کتبی و محرمانه جھت اخذ دستور به مقام قضایی تسلیم نماید. در ھر حال تعیین نوع و میزان مدت تا دو برابر مدت پیشنھادی با
مقام قضایی می باشد.
تبصره٢ـ انواع خدمات عمومی و یا اجتماعی موضوع بند (۶ (این ماده، در دستگاه ھا و مؤسسات دولتی و عمومی پذیرنده و نحوه ی
ھمکاری آنان پس از تبادل توافق نامه ھایی که حسب مورد توسط دبیرخانه ستاد مبارزه با مواد مخدر با مراجع مزبور در چارچوب شرح
وظایف آنھا منعقد می شود، با مقام قضایی خواھد بود.
تبصره٣ـ دبیرخانه ستاد مبارزه با موادمخدر با ھمکاری دستگاه ھای ذیربط تدابیر لازم را برای اعمال و اجرای تکالیف این آیین نامه در
مراکز موضوع ماده ی (١۵ (قانون با ھدف پذیرش افراد اتخاذ خواھد نمود.
تبصره۴ـ دستور مراقبت بعد از خروج مقام قضایی بطور کتبی صادر و به شخص و مرکز و سایر مراجع مورد نیاز جھت اطلاع و نظارت بر
حسن اجرا ابلاغ می شود. مرکز موظف است از طریق واحد مددکاری اجتماعی تدابیر لازم برای حسن اجرای دستور و نحوه ی ارائه
گزارش به مقام قضایی را اتخاذ و گزارش تخلف مستمر از دستور موضوع این ماده را بطور کتبی ظرف ٢۴ ساعت به مقام قضایی یا
نماینده وی تقدیم خواھد داشت .
ماده٣ـ مقام قضایی می تواند به منظور تقویت اقدامات نظارتی بر حسن اجرای تکالیف موضوع ماده (٢ (این آیین نامه، توسط شخص و
یا مرکز و یا مجری ذیربط؛ نماینده ای از قبیل ضابطین دادگستری تعیین نماید. نماینده تعیین شده موظف به اقدام و ارائه گزارش مکتوب
طبق نظر مقام قضایی است.
تبصره ـ به منظور حسن اجرای مراقبت بعد از خروج، مقام قضایی می تواند تأمین و یا تعھد مناسب و معتبر از فرد مکلف و یا اشخاص
ثالث معتبر معرفی شده از طرف وی اخذ نماید. چنانچه فرد از اعطای تأمین و یا تعھد خودداری نماید، مقام قضایی متناسب با وضعیت
وی نسبت به جایگزینی تکلیف از قبیل: بندھای (١١ (و (١٢ (ماده (٢ (این آیین نامه که امکان نظارت بر حسن اجرای آن توسط مقامات
دولتی و یا معتمد مقام قضایی میسر باشد، اقدام خواھد کرد.
بانظر مقام قضایی استفاده از تجھیزات مراقبت و نظارت الکترونیکی با ھماھنگی مراجع ذیربط بلامانع است.
ماده۴ـ در صورتی که فرد از مراقبت بعد از خروج، بدون عذر موجه تخلف یا سرپیچی نماید، بنا بر تشخیص و دستور مقام قضایی یک یا
چند مورد از اقدمات ذیل، نسبت به وی اعمال خواھد شد:
١ .تغییر نوع تکلیف و یا افزایش مدت متناسب با وضعیت شخص.
٢ .دستور به نگھداری در مرکز موضوع ماده (١۶ (قانون.
ماده۵ ـ مدیر مرکز مکلف است ھفت روز قبل از اتمام مدت موضوع تبصره ی (١ (ماده (٢ (این آیین نامه، از طریق واحد مددکاری
اجتماعی نحوه رفتار شخص در طول دوران مراقبت بعد از خروج را برای استمرار یا تغییر نوع تکلیف به مقام قضایی گزارش نماید.
مقام قضایی با عنایت به گزارش مذکور نسبت به تمدید مھلت یا تغییر نوع تکلیف و یا اتمام مراقبت بعد از خروج براساس این آیین نامه
اتخاذ تصمیم خواھد نمود.
ماده۶ ـ در صورتی که مراقبت بعد از خروج به ھر علت از قبیل بیماری یا دستگیری فرد میسر نگردد و امکان اجرای دستورات مقام
قضایی در این فاصله نباشد، استمرار تکلیف مراقبتی؛ بعد از رفع علت به میزان باقیمانده مدت یا ۶ ماه ـ ھرکدام بیشتر باشد ـ خواھد
بود.
ماده٧ـ فرد تحت مراقبت در صورت تغییر محل اقامت خود، موظف است مراتب را ظرف یک ھفته به مقام قضایی و مرکز اطلاع دھد و
مقام قضایی تمھیدات لازم را جھت اجرای تکالیف از طریق مراجع ذی صلاح محل اقامت مقصد، معمول خواھد داشت.
تبصره ـ عدم رعایت مفاد این ماده بدون عذر موجه به منزله تخلف از تکالیف مقرر تلقی خواھد شد.
ماده٨ ـ این آیین نامه در ٨ ماده و ۶ تبصره در تاریخ ١٣٩٢/٨/١١ به تصویب رییس قوه قضاییه رسید و از این تاریخ لازم الاجرا می باشد.
رئیس قوه قضائیه ـ صادق آملی لاریجانی