رأی شماره ١١۴۴ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری

با موضوع فراز پایانی بند ٧ بخشنامه شماره ٢٠٠/٩٢/١٣۵٩٨ـ ١٣٩٢/٨/١ جانشین وقت معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمھور مبنی بر «به کارگیری نیروی انسانی در بدو ورود به خدمات دولتی به صورت پیمانی» ابطال می شود و خلاف قانون است

شماره ٩٣/١٠٢٠/ھـ  -٢٠/١٠/١٣٩٣ 
تاریخ دادنامه : ١٣٩۴/١٠/١ شماره دادنامه: ١١۴۴ کلاسه پرونده : ١٠٢٠/٩٣
مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی : سازمان بازرسی کل کشور
موضوع شکایت و خواسته : ابطال بند ٧ بخشنامه شماره ٢٠٠/٩٢/١٣۵٩٨ـ ١٣٩٢/٨/١ معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمھور
گردش کار : معاون حقوقی و نظارت ھمگانی سازمان بازرسی کل کشور به موجب شکایت نامه شماره ٢١٠٣٧۴ـ١٣٩٣/١١/٧ اعلام کرده است که:
«حضرت حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای منتظری رئیس محترم دیوان عدالت اداری
سلام علیکم
احتراماً، به پیوست تصویری از گزارش اداره کل نظارت و بازرسی امور خارجه، واحدھای تابعه مجلس و ریاست جمھوری و مستندات مرتبط با آن راجع به مغایرت بند (٧) بخشنامه شماره ٢٠٠/٩٢/١٣۵٩٨ـ ١٣٩٢/٨/١ معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمھور که در کمیسیون تطبیق مصوبات دستگاھھای اداری با قانون این سازمان مورد بررسی و تأیید قرار گرفته است، ارسال می شود.
بند (٧) بخشنامه یاد شده عنوان بیان می دارد: «در اجرای تبصره ٢ ماده (۵٧) قانون برنامه پنجم توسعه و تبصره ٢ ماده ۴۶ قانون مدیریت خدمات کشوری تبدیل وضع مستخدمان پیمانی به رسمی آزمایشی منوط به دریافت مجوز استخدام رسمی از شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی و تأیید معاونت برنامه ریزی و نظارت راھبردی رئیس جمھور و این معاونت و قبولی در آزمون است.
بکارگیری نیروی انسانی در بدو ورود به خدمات دولتی به صورت پیمانی می باشد.»
مطابق تبصره (٢)ماده (۵٧) قانون برنامه پنجم توسعه جمھوری اسلامی ایران (که مقرر داشته است: «تبدیل وضعیت پیمانی به رسمی بدون نیاز به آزمون با رعایت سقف اعتبارات و مجوزھای استخدامی با تشخیص و تأیید معاونت و معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمھور مجاز است») تبدیل وضعیت استخدامی از پیمانی به رسمی نیازمند برگزاری آزمون نیست حال آن که مطابق با بند (٧) بخشنامه فوق الذکر قبولی در آزمون شرط تبدیل وضعیت مذکور عنوان شده است.
لذا اقدام معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمھور در الزامی کردن تبدیل وضعیت یاد شده از طریق قبولی در آزمون تکلیفی فراتر از وظایف قانونی اشخاص ثالث بر آنھا تحمیل کرده و تحمیل ھرگونه تکلیفی بر عھده اشخاص نیازمند نص صریح قانونی است.
ضمناً فراز آخر بند (٧) بخشنامه مذکور که عنوان داشته است: «… بکارگیری نیروی انسانی در بدو ورود به خدمات دولتی به صورت پیمانی می باشد» مغایر با ماده ۵٧ قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمھوری اسلامی ایران است. زیرا مطابق مفاد ماده اخیرالذکر جذب نیروی انسانی به صورت رسمی یا پیمانی در قوه مجریه صورت می پذیرد.
بنا به مراتب و با عنایت به تبصره (٢) ماده (٢) قانون تشکیل این سازمان، خواھشمند است دستور فرمایید موضوع در ھیأت عمومی آن دیوان مطرح و به طور فوق العاده و خارج از نوبت مورد رسیدگی قرار گیرد. موجب امتنان است که از تصمیم متخذه این سازمان را مطلع فرمایند. »
متن بخشنامه در قسمت مورد اعتراض به قرار زیر است:
«١ـ …..
٢ـ …..
٣ـ …..
۴ـ …..
۵ ـ …..
۶ ـ …..
٧ـ در اجرای تبصره ٢ ماده (۵٧) قانون برنامه پنجم توسعه و تبصره ٢ ماده ۴۶ قانون مدیریت خدمات کشوری تبدیل وضع مستخدمان پیمانی به رسمی آزمایشی منوط به دریافت مجوز استخدام رسمی از شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی و تأیید معاونت برنامه ریزی و نظارت راھبردی رئیس جمھور و این معاونت و قبولی در آزمون است. بکارگیری نیروی انسانی در بدو ورود به خدمات دولتی به صورت پیمانی می باشد. »
در پاسخ به شکایت مذکور، رئیس امور حقوقی و قوانین سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور به موجب لایحه شماره ۵٢۴٩ـ١٣٩۴/١/٢٣ توضیح داده است که:
«دفتر محترم ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری با درود و احترام:
بازگشت به ابلاغیه شماره ٩٣٠٩٩٨٠٩٠۵٨٠٠١٨٧) کلاسه پرونده ١٠٢٠/٩٣ (ـ ١٣٩٣/١٢/۵) در خصوص شکایت سازمان بازرسی کل کشور برای حذف بند (٧) بخشنامه شماره ٢٠٠/٩٢/١٣۵٩٨ـ١٣٩٢/٨/١ موضوع تبدیل وضعیت مستخدمین پیمانی به رسمی به استناد تبصره (٢) ماده (۵٧) قانون برنامه پنجم توسعه به استحضار می رساند:
ھر چند در تبصره مذکور ذکری از آزمون نیامده، لیکن تبدیل وضعیت مستخدمین پیمانی به رسمی را منوط به تشخیص و تأیید سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور (معاونتھای برنامه ریزی و نظارت راھبردی و توسعه مدیریت و سرمایه انسانی سابق رئیس جمھور) مجاز دانسته است.

لذا از آن جا که به استناد بند (الف) ماده (۴۵) قانون مدیریت خدمات کشوری استخدام رسمی در مشاغل حاکمیتی دستگاھھای اجـرایی امکان پذیر بوده و بـا توجه بـه کثرت مستخدمین پیمانی و محدودیت مشاغل حاکمیتی و ھمچنین تبصره (۲) ماده (۴۶)قانون اخیرالذکر این معاونت بر اساس اختیارات قانونی خود در تبصره صدرالذکر، تبدیل وضعیت مستخدمین پیمانی به رسمی را منوط به دریافت مجوز استخدام رسمی از شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی و تأیید سازمان متبوع و قبولی در آزمون تخصصی طی بخشنامه شماره ٢٠٠/٩٢/١٣۵٩٨ـ١٣٩٢/٨/١ اعلام کرده است. شایان ذکر است، منظور از آزمون مزبور، آزمون استخدامی نبوده بلکه آزمون تخصصی است که دستگاه اجرایی برای انتخاب افراد شایسته و توانمند از بین کارکنان پیمانی برگزار می نماید. »
ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩۴/١٠/١ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی ھیأت عمومی
الف ـ نظر به این که فراز ابتدایی بند ٧ بخشنامه شماره ٢٠٠/٩٢/١٣۵٩٨ـ١٣٩٢/٨/١ جانشین معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمھور، به موجب رأی شماره ٩۴١٠٠٩٠٩٠۵٨٠٠١۶٣ـ ١٣٩۴/٢/٢٨ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ابطال شده است، بنابراین
به لحاظ انتفاء موضوع و اعتبار امر مختوم، موجبی برای رسیدگی و امعان نظر مجدد وجود ندارد.

ب ـ به موجب ماده ۵٧ قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمھوری اسلامی ایران مصوب سال ١٣٨٩ ،جذب نیروی انسانی به صورت پیمانی و رسمی مقرر شده است و در ماده ۴۵ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب سال ١٣٨۶ نیز استخدام به روش رسمی برای تصدی پستھای ثابت در مشاغل حاکمیتی و به روش پیمانی برای تصدی پستھای سازمانی و برای مدت معین تجویز شده است.
مطابق مقررات مذکور، استخدام به ھر ٢ روش رسمی و پیمانی مورد پذیرش مقنن قرار گرفته است و برای تصدی پستھای ثابت در مشاغل حاکمیتی باید استخدام رسمی انجام شود. از طرفی دلیلی وجود ندارد که لزوماً مستخدمین در بدو ورود به روش پیمانی استخدام شوند. بنابراین اطلاق فراز پایانی بند ٧ بخشنامه شماره ٢٠٠/٩٢/١٣۵٩٨ـ١٣٩٢/٨/١ مبنی بر این که: « به کارگیری نیروی انسانی در بدو ورود به خدمات دولتی به صورت پیمانی می باشد.» مغایر قوانین فوق الذکر است و مستند به بند ١ ماده ١٢ و ماده ٨قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ ابطال می شود.
رئیس ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدجعفر منتظری

ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید :

دانلود اپلیکیشن دادورزیار :